cyrilbrosch.net

Mi entreprenis la tradukon de la Iliado de Homero por finfine ŝtopi tiun breĉon en la aro de tradukita literaturo en Esperanto.

Mi aldonados ĉi tie la 24 kantojn unu post la alia (mi por ĉiu unuopa bezonas plurajn monatojn, tradukante en mia malmulta libertempo), en proza, malneta traduko, kiu kiel eble plej fidele redonu la helenan originalon. Heksametran transformon de la teksto mi planas por iam poste.

Mi uzas en la teksto parentismojn.

Ĝis nun aperis:

• Kanto A
• Kanto B
• Kanto Γ

Kanto A

La koleron prikantu, diino, de Peleido Aĥilo,

la pereigan, kiu al la aĥajoj multegajn dolorojn kaŭzis,

multajn kuraĝajn animojn de la herooj ĵetis

antaŭ Hadeso, sed ilin mem predoj faris por la hundoj

kaj por ĉiuj birdoj – efektiviĝis la decido de Zeŭso – 5

de kiam jam unue disiĝis malpaciĝinte

kaj la Atreido, mastro de la adoltiĉoj, kaj brila Aĥilo.

Kaj kiu de la dioj kunigis ilin du por batali kverele?

La fiziĉo de Leto kaj Zeŭso, kiu nome koleriĝinte pri la rejĝo

aperigis kontraŭ la armeo malsanon malbonan; pereis la homamasoj, 10

ĉar Krizeson, la pastron, malhonoris 

la Atreido; tiu nome venis al la rapidaj ŝipoj de la aĥajoj

elaĉetonte la fizinon, kunpreninte senliman monsumon,

tenante en la manoj la kronojn de trafcerta Apolono

sur la ora sceptro, kaj li petegis ĉiujn aĥajojn, plej multe 15

tamen la du Atreidojn, la ordigantojn de la homamasoj:

«Ho Atreidoj kaj aliaj bonkrurŝirmilaj aĥajoj,

al vi volu doni la dioj, kiuj havas Olimpajn loĝejojn,

jen plene detrui la urbon de Priamo, jen bone hejmen atingi;

sed volu al mi redoni la infanon karan kaj akcepti la elaĉeton, 20

respektante la fiziĉon de Zeŭso, la trafcertan Apolonon.»

Tiam ja ĉiuj aliaj aĥajoj laŭde aprobis

kaj estimi la pastron kaj akcepti la grandiozan elaĉeton;

sed al Atreido Agamemnono ne plaĉis ĝi en la sento,

male li (lin) malbele forsendis, donis fortan ordonon: 25

«Ne trovu vin, maljunulo, ĉe la kavaj ŝipoj mi,

nek nun restantan nek pli poste revenantan,

tiel ke ne helpus al vi la sceptro kaj la krono de la dio;

ne liberigos la inon mi; antaŭe ŝin la maljuneco aliros

en nia hejmo en Argoso, for de ŝia parentujo, 30

kiam ŝi prizorgados la teksilon kaj kunhavos mian liton;

sed foriru, ne min incitu, por ke vi pli sekure revenu!»

Tiel li parolis; sed ektimis la maljunulo kaj obeis la ordonon;

li ekpaŝis silente laŭ la bordo de la multmuĝa maro;

tiam, irinte multe for, preĝis la maljunulo 35

al Apolono, la mastro, kiun naskis la belhara Leto:

«Ekaŭskultu min, arĝentarkulo, kiu Krizeon ŝirme ĉirkaŭas

kaj la didediĉitan Killon, kaj kun forto regas Tenedon,

ho Sminteo, se iam por vi mi plaĉan templon finkonstruis,

aŭ se iam por vi grasajn femuraĵojn de boviĉoj kaj kaproj

mi forbrulis, tiam por mi plenumu la deziron: 40

punpagu la danaidoj por miaj larmoj per viaj sagoj!»

Tiel li parolis preĝante; sed lin aŭskultis Febo Apolono;

li depaŝis de la pintoj de Olimpo kolerante je la koro,

havante la arkon sur la ŝultroj kaj la ĉirkaŭfermitan sagujon: 45

Kaj tintis la sagoj sur la ŝultroj de la koleranto,

kiam li mem moviĝis; sed li iris similante al la nokto;

tiam li eksidis distance de la ŝipoj, poste li sagon sendis:

terura tinto estiĝis de la arĝenta arko;

la mulojn li unue atakis kaj la hundojn rapidajn, 50

sed poste li al tiuj mem la pafaĵon pintozan sendis

kaj trafis; kaj ĉiam la ŝtiparoj de la mortintoj brulis dense.

Naŭ tagojn do kontraŭ la armeo rapidis la pafaĵoj de la dio,

sed la dekan (tagon) al konsilado kunvokis la homojn Aĥilo;

ĉar al li (ĝin) sur la menson metis la dio blankbraka Hero; 55

ŝi afliktiĝis pro la danaidoj, kiam ilin morti ŝi vidis;

kiam ili do kunvenis kaj samkunvenanoj estiĝis,

inter ili elpaŝis kaj parolis rapidpieda Aĥilo:

«Atreido, mi opinias, ke nun ni repuŝintoj devas 

denove hejmeniĝi, se ni la morton eskapu, 60

kiam ja same kaj la milito kaj la pesto subigas la aĥajojn.

Sed ek, ni demandu do iun profeton aŭ pastron,

aŭ ankaŭ sonĝinterpretiston – ja ankaŭ sonĝo de Zeŭso estas –,

kiu povus diri, kial tiom koleriĝis Febo Apolono,

ĉu li ja plendas pri preĝo aŭ hekatombo, 65

ĉu eble la grasovaporon de ŝafoj kaj kaproj senmankaj

li volas, akceptonte nin de la pereo defendi.»

Tiu vere tiel parolinte tiam eksidis; inter ili ekstaris

Kalĥaso la Testorido, la vere plej bona de la aŭguristoj,

kiu sciis kaj la estantaĵojn kaj la estontaĵojn kaj la estintaĵojn, 70

kaj kiu kondukis la ŝipojn de la aĥajoj al Ilio enen,

per sia vizia arto, kiun donis al li Febo Apolono;

tiu prudenta inter ili elpaŝis en la kunveno kaj ekparolis:

«Ho Aĥilo, kara al Zeŭso, vi admonis min klarigi

la koleron de Apolono, la trafcerta mastro; 75

tial diros al vi mi; sed vi interkonsentu kaj ĵuru al mi

ja al mi sincere per vortoj kaj manoj helpi;

ĉar mi fakte pensas kolerigi homon, kiu forte regas

ĉiujn argivojn kaj kiun obeas la aĥajoj;

ĉar pli forta estas rejĝiĉo, kiam li koleras pri homo malpli forta; 80

eĉ se li ja la galon en la sama tago ankoraŭ digestas,

tamen ankaŭ poste li havas rankoron, ĝis li finos,

en sia brusto; do diru vi, ĉu vi min ŝirmos.»

Tiun nun alterne alparolis rapidpieda Aĥilo:

«Ekkuraĝu tute kaj diru la profetaĵon, kiun vi scias; 85

ĉar je Apolono, fiziĉo de Zeŭso, al kiu ankaŭ vi, Kalĥaso,

preĝas kaj al la danaidoj la profetaĵojn malkovras,

neniu, dum mi vivos kaj sur la tero rigardos,

al vi ĉe la kavaj ŝipoj la pezajn manojn surmetu

de ĉiuj danaidoj, eĉ se vi Agamemnonon diros,

kiu nun la senkonteste plej bona de la aĥajoj esti sin gloras.» 90

Kaj tiam do ekkuraĝis kaj parolis la profeto senriproĉa:

«Ne ja tiu plendas pri preĝo aŭ hekatombo,

sed pro la pastro, kiun malhonoris Agamemnono,

kiam li ne elaĉetigis la fizinon kaj ne akceptis la elaĉeton; 95

pro tio ja la dolorojn donis la trafcertulo kaj plu donos,

kaj li ne pli frue de la danaidoj la hontigan pereon forigos,

antaŭ ol al la kara parentiĉo ni redonos la belokulan kidinon

senvende, senelaĉete, kaj faros sanktan hekatombon

por Krizeo; tiam eble lin ni mildigos kaj persvados.» 100

Tiu vere tiel parolinte tiam eksidis; inter ili ekstaris

la heroo, la Atreido, larĝe reganta Agamemnono,

afliktite; per emocio la menso tenebra tre

pleniĝis, kaj liaj okuloj al fajro lumanta similis;

Kalĥason unue malafable rigardante li alparolis: 105

«Profeto de malbonaĵoj, neniam al mi vi agrablaĵon diris;

ĉiam al vi malbonaĵojn ŝajnas plaĉe profeti,

sed iun taŭgan vorton neniam vi diras nek plenumis;

kaj nun inter la danaidoj vi profetante asertas,

ke do pro tio al ili la trafcertulo dolorojn pretigas, 110

ĉar mi la brilan elaĉeton de la kidino Krizeido

ne volis preni, krome mi tre deziras tiun

hejme havi; kaj ja al Klitemnestro, la junaĝe eŝigita kunulo,

mi preferas (ŝin), ĉar ŝi ne estas malpli bona ol tiu,

rilate nek la korpon nek la talenton nek la menson nek iel la faraĵojn. 115

Sed ankaŭ tiel mi volas doni ree, se tio pli bonas;

deziras mi, ke la homoj sanaj estu anstataŭ perei;

sed al mi premion tuj havigu, por ke mi ne sola

el la argivoj sendonaca estu, ĉar ne decus;

ĉar vidas vi ĉiuj, ke mia premio iras aliloken.» 120

Al tiu respondis tiam rapidpieda brila Aĥilo:

«Atreido plej majesta, plej ricevema de ĉiuj,

kiel ja al vi donos premion la kuraĝaj aĥajoj?

Nenion ni scias, ke ie kuŝas komunaĵoj multaj –

sed kion ni ja de la urboj elrabis, tio estas dividita, 125

sed al la homoj ne decus rekolektinte tion alporti.

Sed nun vi tiun inon al la dio forsendu; niavice ni aĥajoj

trioble kaj kvaroble pagos, se iam Zeŭso

donos la urbon bonmuran Trojon malplenigi.»

Tiun respondante alparolis la reganto Agamemnono: 130

«Vi, kvankam vi estas vere brava, disimila Aĥilo, ne

trompu min en la menso, ĉar vi nek superruzos nek persvados min.

Ĉu vi ja volas, ke, dum vi mem havas vian premion, mi miavice

vane sidu malhavante, kaj admonas min ŝin redoni?

Sed se ja donos la premion la kuraĝaj aĥajoj 135

konveniginte laŭ (mia) sento, ke ĝi samvalora estu;

sed se ili ne donos, eble prenos ĝin mi mem,

ĉu vian, ĉu de Ajakso, ĉu de Odiseo la premion 

mi venos, prenos, kondukos; kaj tiu koleros, kiun mi atingos.

Sed vere, tiujn aĵojn ni konsideros ankoraŭ denove, 140

sed nun ek, ŝipon nigran ni tiru al la maro grandioza,

en ĝi ni remistojn diligentajn kolektu, kaj en ĝin hekatombon

ni metu, kaj ŝin mem, belvangan Krizeidon ni

enŝipigu; sed iu konsilanto gvidanto estu,

ĉu Ajakso, ĉu Idomeneo, ĉu brila Odiseo 145

aŭ vi, Peleido, plej timinda de ĉiuj adoltiĉoj,

ĝis por ni la teleagulon vi mildigos oferojn farinte.»

Tiun tiam tenebre rigardante alparolis rapidpieda Aĥilo:

«Ho ve, per impertinento provizita insidulo,

kiel iu de la aĥajoj volonte viajn ordonojn sekvu 150

aŭ vojon suriri aŭ kontraŭ adoltiĉoj per forto batali?

Rilate min, mi ja ne pro la trojanoj batalemaj venis

ĉi tien batalonte, ĉar neniom je mi kulpaj ili estas;

ja neniam miajn bovojn ili pelis nek ja la ĉevalojn,

nek iam en la fekunda Ftio, kiu nutras la homojn, 155

frukton ili damaĝis, ĉar efektive tre multaj aferoj intere estas,

kaj montoj ombrozaj kaj la maro muĝanta;

sed vin, ho senhontulo, ni kune sekvis, por ke ĝoju vi,

venĝon havigante al Menelao kaj al vi hundokululo

kontraŭ la trojanoj; pri tio vi neniel zorgas nek ilin konsideras; 160

kaj nun mian premion forpreni por vi mem vi minacas,

pro kiu mi multe suferis, kaj (kiun) donis al mi la fiziĉoj de la aĥajoj.

Neniam mi ja havas premion egalan al via, kiam ajn la aĥajoj

elrabis bone loĝatan urbon de la trojanoj;

sed ja la plimulton de la multbata milito 165

miaj manoj prizorgis; sed kiam la disdividon oni atingas,

por vi estas la premio multe pli granda, mi ion kaj malgrandan kaj karan

havante venas al la ŝipoj, post kiam mi laciĝis militante.

Sed nun mi iros al Ftio, ĉar fakte multe pli utile estas

hejmen iri kun la ŝipoj kurbaj, kaj mi ne pensas, 170

ke ĉi tie mi sen honorado estos por amasigi havaĵon kaj riĉaĵon.»

Al tiu respondis tiam la mastro de la adoltiĉoj Agamemnono:

«Fuĝu do, se via animo (tion) aspiras, ja ne mi vin

petas resti pro mi; ĉe mi estas ankaŭ aliaj,

kiuj min honoros, pleje ja konsilanto Zeŭso. 175

Plej malamata ja al mi vi estas de la rejĝiĉoj nutrataj de Zeŭso;

ĉar ĉiam al vi karas kaj kverelo kaj militoj kaj bataloj;

se vi estas tre forta, verŝajne dio al vi tion estas doninta;

hejmen irante kaj kun viaj ŝipoj kaj viaj kunuloj

la mirmidonojn regu, pri vi ja ne havas zorgojn mi, 180

nek atentas vin koleranton; sed mi minacas vin tiel:

Kiel de mi forprenos Krizeidon Febo Apolono,

ŝin ja mi mem kun ŝipo mia kaj miaj kunuloj

sendos, sed mi konduku belvangan Brizeidon,

vian honoran donacon, mem irante al la tendo, ĝis vi bone scios 185

kiom pli bona mi estas ol vi, kaj do iu alia timos

diri esti egala al mi kaj sin egaligi antaŭ mi.»

Tiel li diris; sed ĉe la Peleido aflikto estiĝis, sed lia animo

en la brusto haroza disdividite meditis,

ĉu li eltiru la glavon akran ĉe la femuro 190

kaj ilin dispelu kaj la Atreidon mortigu,

ĉu la koleron li haltigu kaj mildigu la animon.

Dum li tion pripensis laŭ la menso kaj laŭ la animo,

li estis tiranta el la ingo sian grandan glavon, sed venis Ateno

de la ĉielo; ĉar elsendis (ŝin) la dio blankbraka Hero, 195

ambaŭ (ulojn) same en sia menso amante kaj prizorgante;

ŝi ekstaris malantaŭe, prenis je la blondaj haroj la Peleidon,

al li sola aperante; sed de la aliaj neniu vidis;

ekmiris Aĥilo, turniĝis, tuj rekonis

Palason Atenon; du timigaj okuloj al li brilis; 200

kaj ŝin alparolante li la flugilozajn vortojn diris:

«Kial nun vi, fizo de egidporta Zeŭso estas veninta?

Ĉu por vidi la orgojlon de Agamemnono, la Atreido?

sed mi malkaŝos al vi, kiel tio finiĝos miaopinie:

pro sia trofiero baldaŭ la animon li devus perdi.» 205

Tiun siavice alparolis la dio bluokula Ateno:

«Mi venis por haltigi vian fervoron, se vi obeos,

de la ĉielo; sed elsendis min la dio blankbraka Hero

ambaŭ (vin) same en sia menso amante kaj prizorgante;

sed ek, lasu la kverelon, kaj ne tiru la glavon mane; 210

sed vere per vortoj ja riproĉu, kiel ajn estos;

tiel mi malkaŝos, kaj tio estos plenumita:

Por vi iam estos trioble tiom da grandiozaj donacoj

pro tiu orgojlo; sed vi detenu vin kaj obeuu nin.»

Tiun respondante alparolis rapidpieda Aĥilo· 215

«Necesas ja, ke la vorton de vi du, ho diino, obeu

ankaŭ homo tre koleriĝinta en la animo; ĉar tiel estas pli bone;

kiu vere al la dioj obeadis, tiun ili ankaŭ aŭskultadis.»

Li diris kaj sur la arĝenta prenilo lasis la manon pezan,

ree en la ingon li ŝovis la grandan glavon, kaj ne malobeis 220 

la diraĵon de Ateno; sed ŝi al Olimpo reiris

al la palaco de egidporta Zeŭso inter la aliajn diaĵojn.

Sed la Peleido denove per malmoderaj vortoj

la Atreidon alparolis, kaj entute ne lasis la koleron:

«Vinpezulo, kiu havas la okulojn de hundo, sed la koron de cervo, 225

neniam por la milito kune kun la popolo vin armi

nek embuskon fari kun la herooj de la aĥajoj

vi estas kuraĝinta anime· ĉar tio al vi pereo ŝajnas esti.

Ja multe pli oportune estas en la tendaro larĝa de la aĥajoj

la donacojn forpreni de kiu ajn kontraŭ vi parolas; 230

popolvoranta rejĝiĉo, ĉar senvalorulojn vi regas;

fakte, ho Atreido, nun vi lastan fojon fiagus.

Sed mi malkaŝos al vi kaj grandan ĵuron ĵuras:

je ĉi tiu bastono, kiu neniam plu foliojn kaj burĝonojn

kreskigos, de kiam ĝi unue estas lasinta sian stumpon en la montoj, 235

nek refloros, ĉar ĉirkaŭe la bronzo ĝin senigis

je folioj kaj ŝelo; nun siavice ĝin la fiziĉoj de la aĥajoj

en la manoj tenas, estante juĝistoj, kaj kiuj la leĝojn

de Zeŭso administras; tiu estas por vi mia granda ĵuro:

Iam ja la bezono je Aĥilo atingos la fiziĉojn de la aĥajoj 240

ĉiujn; sed tiam vi neniel povos, kiel ajn kolerante,

utili, kiam multaj pro Hektoro, la mortiganto de adoltiĉoj,

mortantaj falos; sed vi ene la animon gratos,

kolerante, ke vi la plej bonan ulon de la aĥajoj neniel honoris.»

Tiel diris la Peleido, sed poste li sur la teron ĵetis la bastonon 245

traboritan per oraj najloj, kaj li mem eksidis.

Sed la Atreido de la alia flanko plu koleris; sed inter ili Nestoro

la dolĉvoĉa leviĝis, la klare aŭdebla parolisto de la Pilosanoj,

de kies lango fluadis parolo pli dolĉa ol mielo;

al li jam du generacioj de mortivaj homoj 250

forpasis, kiuj antaŭe kun li nutriĝis kaj naskiĝis

en la sankta Piloso; inter la tria li regis; 

tiu prudenta inter ili elpaŝis en la kunveno kaj ekparolis:

«Ho ve, ja granda aflikto la Aĥajan landon atingas:

Ja ekĝojus Priamo kaj la Primaj infanoj, 255

kaj la aliaj trojanoj multe ĝojus en la animo

se ili vin du pri ĉi ĉio kvereli ekscius,

kiuj vi estas superaj jen rilate konsilon, jen rilate batalon.

sed obeu – ambaŭ vi ja estas pli junaj ol mi:

ĉar jam iam mi al vere pli bravaj adoltiĉoj 260

ol vi rilatis, kaj neniam min tiuj malhonoris.

Ĉar tiajn adoltiĉojn mi ne plu vidis nek vidos,

kiaj kaj Pejritoo kaj Drianto, la paŝtisto de la homamasoj,

kaj Kajneo kaj Ekzadio kaj la diegala Polifemo,

kaj Tezeo la Egeido, komparebla al senmortuloj; 265

plej potencaj ja tiuj el la homoj sur la tero kreskis;

plej potencaj ili estis kaj ili batalis kontraŭ la plej potencaj

monstroj en la montaro kaj (ilin) terure pereigis.

Kaj kun tiuj interrilatis mi, el Piloso venante

de malproksime el dista lando; ĉar estis vokintaj ili mem; 270

kaj batalis memstare mi; kun tiuj neniu

el tiuj, kiuj nun estas mortivaj surteruloj, batalus;

kaj ja miajn konsilojn ili aŭskultis kaj obeis la diron;

sed obeu ankaŭ vi, ĉar obei estas pli bone:

Nek vi de tiu, ĉar vi estas brava, forprenu por vi la kidinon, 275

sed lasu, kiel al li unue donis la honoran donacon la fiziĉoj de la aĥajoj, 

nek vi, Peleido, volu kvereli kontraŭ rejĝiĉo,

ĉar neniel la saman parton de honoro havas 

sceptroza rejĝiĉo, al kiu Zeŭso estas gloron doninta.

Eĉ se vi estas pli forta, kaj diino parentino vin naskis, 280

tamen li estas pli potenca, ĉar pli multajn li regas. 

Atreido, vi haltigu vian fervoron; efektive mi mem

petas la koleron kontraŭ Aĥilo lasi, kiu por ĉiuj aĥajoj

estas granda remparo kontraŭ la milito malbona.»

Tiun nun alterne alparolis la reganto Agamemnono:  285

«Certe do ĉi ĉion, maljunulo, laǔdece vi diris;

sed ĉi tiu adoltiĉo volas ĉiujn aliajn superi,

ĉiujn ja mastri li volas, kaj ĉiujn regi,

kaj al ĉiuj ordoni, kion ne obei mi pensas;

se ja lin batalema faris la dioj ĉiam estantaj, 290

ĉu tial al li ili permesas riproĉojn eldiri?»

Tiun tiam interrompante respondis brila Aĥilo: 

«Certe kaj malkuraĝa kaj senvalora mi nomiĝus,

se mi do al vi en ĉiu afero cedus, kiun ajn vi dirus;

al aliaj do tion ordonu, sed ne al mi 295

diktu; ĉar mi ne pensas vin pli longe obei.

Ion alian al vi mi diros, vi alprenu ĝin en via menso:

Per miaj manoj ja ne batalos mi pro la kidino,

nek kontraŭ vi nek kontraŭ iu alia, ĉar de mi vi por vi forprenos doninte;

sed de la aliaj aĵoj, kiuj estas miaj ĉe la rapida ŝipo nigra 300

nenion vi portos preninte kontraŭ mia volo;

sed ek, nur provu, por ke sciu ankaŭ ĉi tiuj:

Tuj via sango nigra fluos ĉirkaŭ la lanco.»

Kiam la du batalintoj per malamikaj vortoj

ekstaris, oni dissolvis la konsilon ĉe la ŝipoj de la aĥajoj; 305

la Peleido unuflanke al siaj kabanoj kaj ŝipoj konstantaj

iris kun la Menetiido kaj siaj kunuloj;

la Atreido aliflanke tiam ŝipon rapidan al la maro tiris,

por ĝi dudek remistojn elektis, en ĝin hekatombon

irigis por la dio, kaj forsendis Krizeidon belvangan 310

kondukante; enŝipiĝis kiel gvidanto inventema Odiseo. 

Ili tiam ekveturinte surveturis la humidajn padojn,

sed la homamasojn la Atreido sin purigi lasis;

kaj tiuj purigis sin kaj en la maron la malpuraĵon ĵetis,

kaj ili faris por Apolono senpekajn hekatombojn 315

de boviĉoj kaj kaproj ĉe la bordo de la maro ondadanta;

kaj la grasvaporo la ĉielon atingis volviĝante ĉirkaŭ la fumo.

Tiel ili do klopodis tra la tendaro, sed Agamemnono ne

lasis la kverelon, per kiu li unue minacis al Aĥilo,

sed li kaj Taltibion kaj Eŭribaton alparolis, 320

kiuj estis liaj heroldoj kaj rapidaj servistoj:

«Iru al la kabano de la Peleido Aĥilo;

ĉemane prenu kaj alkonduku Brizeidon belvangan!

Kaj se li ne donos, prenos ja mem mi

veninte kun plimulto; tio por li ankaŭ pli malbona estas.» 325

Tiel parolinte li elsendis (ilin), fortan ordonon donante;

ili du nevole iris ĉe la bordo de la maro ondadanta,

kaj la kabanojn kaj ŝipojn de la mirmidonoj atingis,

kaj lin ili trovis ĉe la kabano kaj la ŝipo nigra

sidanta; ilin du tiam ekvidinte ne ekĝojis Aĥilo. 330

Kaj ili du ektiminte kaj hontante antaŭ la rejĝiĉo

staris, ili lin nek alparolis nek demandis;

siavice li komprenis en la menso kaj elbuŝigis:

«Saluton, heroldoj, mesaĝistoj de Zeŭso kaj de la homoj,

proksimiĝu; nenion al mi ŝuldas vi, sed Agamemnono, 335

kiuj vin du elsendis pro la kidino Brizeido.

Sed ek, zeŭsdevena Patroklo, elkonduku la kidinon

kaj donu al ili du por konduki; sed ili du mem estu atestantoj

antaŭ la dioj beataj kaj antaŭ la mortivaj homoj

kaj antaŭ la rejĝiĉo senhonta, se iam denove 340

bezono je mi estiĝos malhonoran pereon malhelpi

por la aliaj; fakte li per pereiga menso furiozas, 

kaj neniel scias pensi same antaŭe kaj poste,

ke ĉe la ŝipoj povus memfide batali liaj aĥajoj.»

Tiel li diris, kaj Patroklo obeis la karan kamaradon 345

kaj el la kabano kondukis Brizeidon belvangan,

kaj donis por konduki; kaj ili du reiris al la ŝipoj de la aĥajoj;

sed la adoltino kontraŭvole kun ili iris; siavice Aĥilo

ekplorinte tuj eksidis, de la kunuloj foriĝinte,

sur la bordo de la maro griza, rigardante sur la senfinan maron; 350

multe al la parentino kara li preĝis la manojn etendinte:

«Parentino, ĉar vi naskis min, nur mallongtempe ekzistantan,

per honoro ja min ŝuldis la Olimpiulo dekori,

alte tondranta Zeŭso; sed nun min eĉ ne iomete li honoris;

vere min la Atreido, la larĝe reganta Agamemnono 355

malhonoris: ĉar prenis kaj mem havas la honoran donacon la rabinto.»

Tiel li diris larmon verŝante, sed lin aŭskultis la mastro parentino

sidanta en la profundoj de la maro apudo la parentiĉo maljuna;

rapide ŝi elvenis el la maro griza simile al nebulo,

kaj tiam ŝi eksidis antaŭ tiu, kiu larmon verŝis, 360

kaj mane lin ŝi karesis kaj vorton diris kaj diris lian nomon:

«Fizo, kial vi ploras; kiu aflikto vian menson atingis?

elbuŝigu, ne kaŝu en la menso, por ke sciu ni ambaŭ.»

Al ŝi peze ĝemante respondis rapidpieda Aĥilo:

«Vi scias; kial do al vi ĉi ĉion scianta mi rakontas? 365

Ni ekvelis al Tebo, la sankto urbo de Eetiono, 

ni kaj pereigis ĝin kaj forkondukis ĉi tien ĉion;

kaj tion ja bone dividis inter si la fiziĉoj de la aĥajoj,

kaj oni elektis por la Atreido Krizeidon belvangan.

Krizeso, la pastro de trafcerta Apolono, tiam 370

venis al la rapidaj ŝipoj de la aĥajoj erce blenditaj

elaĉetonte la fizinon, kunpreninte senliman monsumon,

tenante en la manoj la kronojn de trafcerta Apolono 

sur la ora sceptro, kaj li petegis ĉiujn aĥajojn, plej multe

tamen la du Atreidojn, la ordigantojn de la homamasoj. 375

Tiam ja ĉiuj aliaj aĥajoj laŭde aprobis

kaj estimi la pastron kaj akcepti la grandiozan elaĉeton;

sed al la Atreido Agamemnono ne plaĉis ĝi en la animo,

male li (lin) malbele forsendis, donis fortan ordonon;

Kolerante do la maljunulo denove ekiris; sed Apolono lin, 380

kiam tiu preĝis, aŭskultis, ĉar tiu al li tre kara estis,

kaj li sendis kontraŭ la argivoj la malbonan pafaĵon; nun la homamasoj

mortis rapide, surrapidis la pafaĵoj de la dio

ĉiuj sur la tendaron larĝan de la aĥajoj; kaj al ni profeto

bone scianta diris la profetaĵojn de la Trafcertulo. 385

Tiam mi kiel unua alvokis repacigi la dion,

sed la Atreidon tiam kolero kaptis, tuj li ekstaris kaj

minace diris aferon, kio nun plenumita estas: 

ĉar tiun inon per ŝipo rapida la belokulaj aĥajoj

al Krizeo sendas, kaj kondukas donacon por la mastro; 390

sed ĵus el la kabano venis la heroldoj forkonduki

la kidinon Brizeido, kiun al mi donis la fiziĉoj de la aĥajoj.

Sed vi, se vi kapablas, ja ŝirmu la infanon propran;

iru al Olimpo kaj Zeŭson petegu, se iam do vi

aŭ vorte ĝojigis la koron de Zeŭso aŭ ankaŭ fare. 395

Ĉar ofte vin en la ĉambraro de la parentiĉo mi aŭdis

vin glori, ke vi diris, ke vi al la nigranuba Kronido 

kiel ununura inter la senmortuloj malhonoran pereon malhelpis,

kiam lin kateni la aliaj olimpanoj volis,

ankaŭ Hero kaj Pozidono kaj Palaso Ateno; 400

sed venis vi, diino, kaj tiun solvis de la katenoj,

rapide vokinte la centmanulon al alta Olimpo,

kiun Briareo nomas la dioj, sed ĉiuj homoj 

Egeon – li ja siavice rilate forton ol sia parentiĉo pli bonas –

li do apud la Kronido eksidis pro gloro ĝojoza; 405

kaj lin ektimetis la beataj dioj kaj ne plu ligis.

Tiujn aferojn al li memorigu, eksidu apude kaj ekprenu la genuojn,

por ke eble li volu iel al la trojanoj helpi,

por enfermi tiujn aĥajojn ĉirkaŭ la poboj kaj ĉe la maro,

la mortigatojn, por ke ĉiuj damaĝiĝu pro la rejĝiĉo, 410

kaj eksciu ankaŭ la Atreido, larĝe reganta Agamemnono,

sian punon, ke li la plej bonan ulon de la aĥajoj neniel honoris.»

Al li respondis tiam Tetiso larmon elverŝante:

«Ho, mia fizo, kial mi do vin kreskigis terure naskinte?

Se vi devus nur ĉe la ŝipoj senlarme kaj sendanĝere 415

sidi, ĉar ja via sorto estas mallongdaŭra, vere tre mallongtempa;

sed nun  samtempe rapidmorta kaj mizera super ĉiuj vi

fariĝis; tial vin al malbona sorto mi naskis en la ĉambraro.

Dironte ĉi tiun vorton vian al fulmoĝua Zeŭso

mi mem iros al Olimpo neĝoza, por ke li persvadiĝu. 420

Sed vi nun sidante apud la ŝipoj rapide veturantaj

koleru kontraŭ la aĥajoj, kaj de la milito forrestu komplete.

Ĉar Zeŭso por festeno kun la senriproĉaj etiopoj

al Oceano hieraŭ iris, kaj kune sekvis ĉiuj dioj;

sed ja en la dekdua (tago) denove li ascendos al Olimpo, 425

kaj tiam sekve mi iros al la bronzosojla domo de Zeŭso,

kaj liajn genuojn mi brakumos kaj lin persvadi intencas.»

Tiam tiel parolinte ŝi foriris, lin ŝi postlasis, dum li 

ankoraŭ koleris en la sento pro la belzona adoltino,

kiun oni perforte kontraŭ lia volo rabis; dume Odiseo 430

al Krizeo alvenis alportante la sanktan hekatombon.

Post kiam ili en la haveno tre profunda alvenis,

la velon ili malhisis kaj demetis en la ŝipo nigra,

la maston en la mastingon ili delasis per la jardoŝnuroj,

facilmove, kaj ĝin al la ankrejo pluremis per remiloj. 435

Ili la ankroŝtonojn elĵetis, la poboŝnurojn alligis;

kaj ili mem elŝipiĝis ĉe la ĉebordaj ondoj de la maro,

ili elŝipigis la hekatombon por trafcerta Apolono;

kaj el la ŝipo marvetura paŝis Krizeido.

Ŝin tiam al la altaro kondukante inventema Odiseo 440

al la parentiĉo kara en la manon metis kaj lin alparolis:

«Ho Krizeso, elsendis min la mastro de la adoltiĉoj Agamemnono

kaj por konduki la infanon al vi, kaj al Apolono sanktan hekatombon

oferi favore la danaidojn, ĝis ni mildigos la mastron,

kiu nun al la argivoj ĝemigajn mizerojn estas alsendinta.» 445

Tiel parolinte en la manon li metis, sed tiu akceptis ĝoje

la infanon karan; sed ili rapide por la dio la sanktan hekatombon

sinsekve starigis ĉirkaŭ la bone konstruita altaro,

tiam ili lavis la manojn kaj hordeerojn prenis.

Sed por ili Krizeso laŭte preĝis la manojn levinte: 450

«Ekaŭskultu min, arĝentarkulo, kiu Krizeon ŝirme ĉirkaŭas

kaj la didediĉitan Killon, kaj kun forto regas Tenedon:

Kiel vi do iam antaŭe min preĝantan ekaŭskultis,

kaj honoris min, sed multe punbatis la aĥajojn: 

tuj ankaŭ nun al mi plenumu tiun deziron: 455

Tuj nun la danaidojn de la malhonora pereo defendu.»

Tiel li parolis preĝante; sed lin ekaŭskultis Febo Apolono.

Post kiam siavice ili preĝis kaj la hordeerojn disĵetis,

ili unue retiris (la kolon de la oferbestoj) kaj buĉis kaj senhaŭtigis,

la femurojn ili eltranĉis kaj plene per graso kovris 460

dufoje teginte, kaj sur ilin surmetis krudan viandon. 

Bruligis (ilin) sur la ŝtiparo la maljunulo, kaj brilantan vinon

surfluigis; la junuloj apud li tenis la kvindentajn forkojn en la manoj..

Sed post kiam la femuroj estis forbruligitaj kaj ili la tripon konsumis,

tiam ili dispecigis la aliajn partojn kaj sur la rostostangojn surmetis, 465

kaj rostis zorge, kaj detiris ĉiujn (pecojn de la stangoj).

Tiam, post kiam ili finis la laboron kaj pretigis la festenon,

ili festenis, kaj al neniu animo mankis parto egala.

Tiam, kiam ili la deziron de trinkado kaj manĝado de si forlevis,

la kidiĉoj la pokalojn ĝisrande plenigis per trinkaĵo, 470

kaj disdonis al ĉiuj, unue verŝinte rituale en la trinkujojn;

kaj la tutan tagon himne la dion mildigadis,

la belan laŭdkanton kantante, tiuj kidiĉoj de la aĥajoj,

himne laŭdante la teleagulon; kaj tiu mense ĝojis aŭskultante.

Sed post kiam la suno subiris kaj malhelo alvenis, 475

tiam ili do enlitiĝis apud la poboŝnuroj de la ŝipo;

kiam aperis matennaskita rozfingra Eoso,

tiam ili ekvelis al la tendaro larĝa de la aĥajoj;

kaj al ili favoran venton sendis teleaganta Apolono;

kaj ili la maston starigis kaj la velojn blankajn hisis, 480

kaj la vento ŝveligis la mezon de la velo, la ondo purpura

laŭte eksonis ĉirkaŭ la kilo de la ŝipo veturanta;

kaj tiu iris trans la ondon rapidante sian vojon.

Tiam, kiam ili do atingis la tendaron larĝan de la aĥajoj,

la ŝipon nigran ili sur la bordon tiris 485

supre sur la strandon, sub ĝin la trabojn longajn ili metis;

kaj ili mem disiris inter la tendojn kaj ŝipojn.

Li siavice koleris, sidante apud la ŝipoj rapide veturantaj,

la zeŭsdevena fiziĉo de Peleo, rapidpieda Aĥilo·

Neniam ajn li iradis en la konsilon honirigantan la adoltiĉojn, 490

nek iam ajn en la militon, sed li pereigadis la propran koron

surloke restante, sed li deziradis kaj batalkriojn kaj militon. 

Sed post kiam la dekdua mateno post tio estiĝis,

tiam do al Olimpo iris la dioj eterne ekzistantaj,

ĉiuj kune, sed Zeŭso gvidis; kaj Tetiso ne forgesis la komision 495

de sia infano, sed ŝi elmergiĝis tra la ondo el la maro.

Frumatene ŝi ascendis al la granda ĉielo kaj Olimpo.

Kaj ŝi trovis la vastevidan Kronidon sidanta for de la aliaj

sur la plej alta pinto de multkresta Olimpo;

kaj ŝi tiam apud li eksidis, kaj ektenis la genuojn 500

maldekstramane, sed dekstramane ŝi sub la mentono prenis

kaj petegante alparolis mastron Zeŭson, la Kronidon:

«Parentiĉo Zeŭso, se iam do mi vin inter la senmortuloj utilis

aŭ vorte aŭ fare, tiam al mi plenumu tiun deziron:

honoru mian fiziĉon, kiu la plej rapidmorta el ĉiuj aliaj 505

iĝis; sed lin nun ja mastro de la adoltiĉoj Agamemnono

malhonoris: prenis kaj mem havas la honoran donacon la rabinto.

Sed vi ja lin honoru, olimpano, konsilanto Zeŭso;

tiel longe sur la trojanojn metu superecon, ĝis la aĥajoj

mian fiziĉon honoros kaj altigos lin je honoro.» 510

Tiel ŝi diris; al ŝi neniom respondis nubkolektanto·Zeŭso,

sed silente longe sidis; sed kiel Tetiso ektenis la genuojn,

tiel ŝi plutenis proksimiĝinte, kaj redemandis duan fojon:

«Sincere do al mi koncedu kaj kapjesu,

aŭ malakceptu, ĉar por vi ne estas timige, por ke mi bone vidu 515

kiom mi inter ĉiuj la plej malhonorata dio estas.»

Ŝin tre koleriĝinte alparolis nubkolektanto·Zeŭso:

«Vere do pereigaj taskoj, ĉar min malamiki vi instigas

kontraŭ Hero, kiam min ŝi incitos per skoldaj vortoj;

ŝi ja ĉiuokaze min ĉiam inter la senmortaj dioj 520

mallaŭdas kaj asertas, ke mi en batalo la trojanojn subtenas.

Sed vi nun ja denove iru hejmen, por ke ne eksciu

Hero; kaj mi zorgos pri ĉi ĉio, ĝis mi plenumos; 

ek do, mi al vi kape konfirmu, por ke vi konvinkiĝu;

ĉar tio ja miaflanke estas inter la senmortuloj la plej granda 525

konfirmo; ĉar fare de mi ne estas revokebla nek falsa

nek neplenumita, kion mi kape konfirmas.»

Diris kaj per malhelaj brovoj kapsignis la Kronido;

kaj la diaj franĝoj ambaŭflanke ondis laŭ la kapo

de la mastro senmorta; kaj tremigis li grandan Olimpon. 530

Tiel konsiliĝinte ili disiris; ŝi unuflanke tiam

en la maron profundan saltis de brilanta Olimpo,

Zeŭso aliflanke al sia palaco; kaj ĉiuj dioj kune ekstaris

el la sidiloj kontraŭ sian parentiĉon; neniu aŭdacis

atendi la alvenanton, sed kontraŭe ekstaris ĉiuj. 535

Tiel li tiam do eksidis sur la trono; sed lin Hero ne

preteratentis vidinte, ke kun li interkonsiliĝis

arĝentpieda Tetiso, la fizino de la mara maljunulo.

Tuj pikmoke al Kronido Zeŭso ŝi diris:

«Kiu de la dioj do denove kun vi, ruzulo, interkonsiliĝis? 540

Ĉiam estas al vi plaĉe, de mi forirante (kaj)

kaŝaĵojn pripensante juĝi; kaj neniel al mi

sincere vi kuraĝis diri la aferon, pri kiu vi meditis.»

Al ŝi respondis tiam la parentiĉo kaj de homoj kaj de dioj:

«Hero, ne esperu aldone ĉiujn miajn vortojn 545

ekscii; penigaj al vi ili estos, eĉ se vi estas kunulo.

Sed kiun (vorton) aŭdi estas konvene, tiun tiam neniu (alia),

nek de la dioj nek de la homoj, antaŭe eksciu.

Sed pri kiu (vorto) mi for de la dioj deziras mediti

vi neniel ĉi ĉion eldemandu nek esploru» 550

Al tiu respondis tiam la bovokula mastrino Hero:

«Plej terura Kronido, kian vorton vi diris?

ververe pasintece vin mi estis nek demandinta nek esplorinta, 

sed tute senĝene vi decidas ĉion, kion vi ekdeziris.

Sed nun mi sentas teruran timon en la menso, ke vin persvadis 555

arĝentpieda Tetiso, la fizino de la mara maljunulo;

ĉar frumatene ŝi apud vi eksidis kaj ektenis la genuojn;

mi pensas, ke vi al ŝi kape konfirmis vere, ke Aĥilon

vi honoros, sed pereigos multajn ĉe la ŝipoj de la aĥajoj.»

Tiun respondante alparolis la nubkolektanto·Zeŭso: 560

«Strangulo, ĉiam vi suspektas, kaj mi antaŭ vi ne kaŝiĝas;

fari ion vi tamen ne kapablos, sed (for) de la animo

al mi pli vi estos; tio por vi ankaŭ pli malbona estas.

Se tio estas tiel, ĝi al mi devas plaĉa esti;

sed silente eksidu, kaj obeu mian vorton, 565

ne ja defendus vin ĉiuj dioj, estas en Olimpo,

de mi proksimiĝanta, kiam mi al vi la nevenkeblajn manojn ellasus.»

Tiel li parolis, sed ektimis la bovokula mastrino Hero,

kaj do silente ŝi eksidis ŝanĝante sian koron;

kaj afliktiĝis tra la palaco de Zeŭso la dioj ĉielaj; 570

sed inter ili Hefesto, la fama metiisto, unua parolis

al sia parentino, blankkubuta Hero, komplezante:

«Vere do pereigaj taskoj, tio estas ne plu eltenebla,

si vi du ja pro mortemuloj kverelas tiel,

kaj inter la diojn tumulton pelas; nek estos ĝojo 575

de la deca festeno, ĉar la pli malbonaj aĵoj superas.

kaj al la parentino konsilas mi, kaj ŝi mem ja rimarkis,

al la parentiĉo nia Zeŭso komplezi, ke siavice ne

insultu la parentiĉo, kaj  al ni la festenon plene konfuzu.

Ĉar se volus la Olimpano fulmĵetanto [nin] 580

el la sidiloj puŝi? Ĉar li multe plej potenca estas.

Sed vi al li per vortoj mildaj vin turnu;

tiam tuj favora la Olimpano estos al ni.» 

Tiel li tiam diris kaj salte ekstarinte la pokalon duansan

al sia parentino en la manon metis kaj ŝin alparolis: 585

«Toleru, mia parentino, kaj eltenu eĉ alflikite,

por ke vin kara estantan ja en la okuloj mi ne vidu

batatan, tiam neniom mi povos eĉ kolerante

utili; ĉar malfacila la Olimpano estas por kontraŭstari;

ĉar jam min ankaŭ alitempe por defendi alsturmantan 590

li ĵetis ĉe la piedo kaptinte de la sojlo dieca,

la tutan tagon mi portiĝis, kune kun la suno malleviĝanta

mi sobfalis en Lemno, kaj malmulta ankoraŭ animo enestis;

tiam min falintan la sintiaj homoj tuj ekflegis.»

Tiel li diris, sed ekridetis la dio blankbraka Hero, 595

kaj ridetante de la infano ŝi prenis en la manon la pokalon;

Tiam tiu al ĉiuj aliaj dioj dekstren vinon

enverŝis, dolĉan nektaron el la kratero ĉerpante,

kaj neestingebla rido tiam leviĝis fare de la beataj dioj,

kiel ili vidis Hefeston tra la palaco klopodi. 600

Tiel tiam la tutan tagon en la sunon malleviĝantan

ili festenis, kaj al neniu animo mankis parto egala,

nek la liuto belega, kiun tenis Apolono,

nek la muzoj, kiuj kantis alternante per voĉo bela.

Sed kiam malleviĝis la brilanta lumo de la suno, 605

ili kuŝiĝonte iris hejmen, ĉiu el ili, 

kie por ĉiu palacon famega kurbakrua

Hefesto faris per sperta menso;

kaj Zeŭso al sia lito iris, la Olimpano fulmĵetanto,

tie pasintece li ripozis, ĝis lin dolĉa dormo atingis; 610

tie li dormis suririnte, kaj apude ortrona Hero. 

Kanto B

Do la aliaj dioj kaj la ankaŭ la adoltiĉoj batalĉaristaj

dormis tutnokte, sed Zeŭson ne tenis dolĉa dormo,

sed li ja meditis en la menso, kiel li Aĥilon 

honoru, kaj pereigu multajn ĉe la ŝipoj de la aĥajoj.

Kaj al li en la sento plej bona ŝajnis la decido, 5

sendi sur la Atreidon Agamemnonon pereigan sonĝon

kaj ĝin alparolante li la flugilozajn vortojn diris:

«Ek, iru, pereiga sonĝo, al la ŝipoj de la aĥajoj, por,

irinte en la tendon de Agamemnono la Atreido,

ĉion tute precize diri, kiel mi nun diktas: 10

armi lin instigu la kapharozajn aĥajojn

fervore; ĉar nun li povus kapti la urbon larĝstratan

de la trojanoj; ĉar ne plu, kiuj havas Olimpajn loĝejojn,

la senmortuloj disopinias; ĉar persvadis ĉiujn

Hero petegante, al la trojanoj mizerojn alsendi.» 15

Tiel li diris, kaj ekiris la sonĝo, post kiam ĝi la vorton aŭskultis;

kaj facilmove ĝi alvenis al la rapidaj ŝipoj de la aĥajoj, 

kaj iris tiam al Atreido Agamemnono; kaj tiun ĝi renkontis

dormanta en la lito, kaj ĉirkaŭifluis [lin] dia dormo.

Ĝi tiam ekstaris super la kapo similante al la fiziĉo de Neleo, 20

Nestoro, kiun plej multe el la maljunuloj honoris Agamemnono;

al tiu sin similiginte alparolis la dia ŝonĝo:

«Vi dormas, fiziĉo de Atreo, la sperta ĉevalmastro;

ne decas la tutan nokton dormi al konsilista adoltiĉo

al kiu kaj la homamasoj konfidas kaj kiu pri tiom zorgas; 25

sed nun de mi eksciu rapide: de Zeŭso sendito por vi mi estas,

kiu, for de vi estante, multe zorgas kaj kompatas.

armi vin li instigis la kapharozajn aĥajojn

fervore; ĉar nun vi povus kapti la urbon larĝstratan

de la trojanoj; ĉar ne plu, kiuj havas Olimpajn loĝejojn 30

la senmortuloj disopinias; ĉar persvadis ĉiujn

Hero petegante, al la trojanoj mizerojn alsendi

de Zeŭso; sed vi tenu en via menso, ke vin forgeso

ne kaptu, kiam vin la ĝojiga dormo forlasos.»

Tiam tiel parolinte ĝi foriris, kaj lin lasis tie 35

pripensantan laŭ la sento tion, kio neniam estis plenumota;

li ja pensis esti kaptonta la urbon de Priamo en tiu tago,

la sensciulo, ĉar li ne vidis la aferojn, kiujn Zeŭso intencis; 

ĉar surmetonta plu li estis kaj dolorojn kaj ĝemojn

al la trojanoj kaj danaidoj tra fortaj bataloj. 40

Li vekiĝis el la dormo, sed la dia voĉo lin ĉirkaŭfluis;

kaj li eksidis rekte, kaj surmetis la molan tunikon

belan kaj brilantan, kaj surmetis la grandan mantelon;

kaj sub liaj blankaj piedoj li ligis la belajn sandalojn,

kaj ĉirkaŭ la ŝultrojn metiĝis la glavo arĝentnajla; 45

kaj li prenis por si la sceptron parentiĉan, la ĉiam neperean,

kun tiu li ekpaŝis al la ŝipoj de la aĥajoj erce blenditaj;

la diino Eoso tiam aliris altan Olimpon,

la lumon anonconte al Zeŭso kaj la aliaj senmortuloj;

tiam li al la heroldoj laŭtvokaj ordonis 50

kunvoki al la konsilo la kapharozajn aĥajojn;

ili ja kunvokis, kaj tiuj kunvenis tre rapide:

Sed unue la konsilion de la kuraĝaj maljunuloj li sidigis

apud la ŝipo de Nestoro, la rejĝiĉo naskita en Piloso;

ilin do kunvokinte li formis sagacan konsilon: 55

«Ekaŭskultu, amikoj, dia sonĝo al mi endorme venis

dum la dia nokto; kaj pleje al dia Nestoro

rilate kaj aspekton kaj grandon kaj formon plej multe ĝi similis;

ĝi tiam ekstaris super la kapo kaj min per vorto alparolis:

Vi dormas, fiziĉo de Atreo, la sperta ĉevalmastro; 60

ne decas la tutan nokton dormi al konsilista adoltiĉo

al kiu kaj la homamasoj konfidas kaj kiu pri tiom zorgas;

sed nun de mi eksciu rapide: de Zeŭso sendito por vi mi estas,

kiu, for de vi estante, multe zorgas kaj kompatas;

armi vin li instigis la kapharozajn aĥajojn 65

fervore; ĉar nun vi povus kapti la urbon larĝstratan

de la trojanoj; ĉar ne plu, kiuj havas Olimpajn loĝejojn,

la senmortuloj disopinias; ĉar persvadis ĉiujn

Hero petegante, al la trojanoj mizerojn alsendi

de Zeŭso; sed vi tenu en via menso; tiel parolinte ĝi 70

ekiris ekforfluginte, kaj min la dolĉa dormo forlasis.

Sed ek, ĉu ni iel armos la fiziĉojn de la aĥajoj?

Sed unue mi per vortoj provos [ilin], kiel moro estas,

kaj fuĝi per la ŝipoj multremilaj admonos;

sed vi, ĉiu de alia flanko, retenos [ilin] per vortoj» 75

Tiu vere tiel parolinte tiam eksidis; inter ili ekstaris 

Nestoro, kiu siavice estis mastro de Piloso sabloza,

tiu prudenta inter ili elpaŝis en la kunveno kaj ekparolis:

«Ho amikoj, gvidantoj kaj zorgantoj de la argivoj,

se ja iu alia de la aĥajoj tiun sonĝon deklarus, 80

mensogo [ĝin] ni nomus kaj forturnus nin pli;

sed nun vidis, kiu klare plej bona de la aĥajoj esti sin gloras;

sed ek, ĉu ni iel armos la fiziĉojn de la aĥajoj.»

Tiam tiel parolinte el la konsilo li komencis iri,

kaj ili ekstaris kaj obeis la ŝafiston de la homamasoj, 85

la sceptrozaj rejĝiĉoj; kaj svarme alvenis la homamasoj.

Same kiel estas gentoj de abeloj svarmaj,

el ŝtono kava ĉiam denove irantaj,

kaj grapole ili flugas sur la floraĵojn printempajn;

kaj unuj ĉi tie amase estas flugintaj, kaj aliaj tie; 90

tiel gentoj multaj de la ŝipoj kaj de la tendoj

antaŭ la bordo profunda ekmarŝis 

amase al la konsilo; kaj inter ili la onidiro brulis

instigante iri, sendito de Zeŭso; kaj ili kunvenis.

Malorda estis la konsilo, kaj resonegis la tero 95

sub la homamasoj sidiĝantaj, kaj bruo estis; sed naŭ heroldoj

vokantaj ilin reteni provis, ke de kriado

ili sin detenu, kaj aŭdu la rejĝiĉojn nutratajn de Zeŭso.

Kaj pene sidiĝis la homamaso, reteniĝis laŭ la sidlokoj,

ĉesigonte la bruon; kaj la reganto Agamemnono 100

leviĝis kun la sceptro, kiun ja Hefesto pene faris.

Hefesto donis [ĝin] al Zeŭso, la Kronido, la mastro,

tiam siavice Zeŭso donis al la sendito, la Argusmortiginto,

Hermeso, la mastro, donis al Pelopso la ĉevalpelanto,

tiam siavice Pelopso donis al Atreo, la ŝafisto de la homamasoj; 105

kaj Atreo mortante lasis [ĝin] al multŝafa Tiesto

tiam siavice al Agamemnono lasis por porti,

por mastri multajn insulojn kaj Argoson tutan. 

Sur tiu sin apogante inter la argivoj vortojn li diris:

«Ho amikoj, herooj danaidoj, sekvantaro de Areso, 110

Zeŭso, la Kronido, min multe implikis en pezan kulpon,

kruelulo, kiu ja iam al mi koncedis kaj kapjesis

Ilion bonmuran plene detruinte reveni hejmen,

sed nun malbonan trompon li decidis, kaj min admonas

misfame Argoson atingi, ĉar multan homamason mi perdis. 115

Tiel verŝajne al Zeŭso potenca estas plaĉe,

kiu ja de multaj urboj detruis la citadelojn

aŭ ankaŭ ankoraŭ detruas; ĉar al li apartenas supereco plej granda.

Ĉar hontiga tio ja estas ankaŭ al la estontoj ekscii,

ke tiel vane tia kaj tioma homamaso de la aĥajoj 120

senrezultan militon kondukas kaj batalas

kontraŭ adoltiĉoj malpli multaj, kaj fino iel ne estas aperinta.

Ĉar se ni volus – aĥajoj kaj trojanoj –

solenan kontrakton farinte kalkuli ambaŭ,

la trojanojn do nombri, kiom surlokaj estus, 125

sed ni aĥajoj en dekojn dispartiĝus,

kaj de la trojanoj adoltiĉon ni ĉiuj prenus por verŝi vinon,

multaj dekoj malhavus vinverŝiston.

Tiom, diras mi, pli multaj estas la fiziĉoj de la aĥajoj

ol la trojanoj, kiuj loĝas en la urbo; sed aliancanoj 130

el multaj urboj, lancojn svingantaj adoltiĉoj estas,

kiuj min multe repuŝas kaj ne lasas la volanton

Ilion plene detrui, la bone loĝatan urbon.

Naŭ jaroj de Zeŭso granda ja estas pasintaj,

kaj ja la ligno de la ŝipoj putras kaj la ŝnuroj estas lozaj; 135

sed ie kaj niaj kunuloj kaj neplenaĝaj fizoj

sidas en la ĉambraro atendante; sed al ni la tasko

estas simple nefinita, pro kiu ĉi tie ni atingis.

Sed ek, kiel diras mi, obeu vi ĉiuj;

ni fuĝu per niaj ŝipoj al la propra parentuja tero; 140

ĉar ni ne plu kaptos Trojon larĝstratan.»

Tiel li diris, kaj al ili la animon en la brusto li ekscitis,

al ĉiuj tra la amaso, kiom la konsilion ili ne aŭdis.

Ekmoviĝis la kunveno samkiel la longaj marondoj

de la Maro Ikaria, kiujn kaj la sudorienta kaj la suda ventoj 145

estis movintaj alsturminte el la nuboj de parentiĉo Zeŭso.

Kiel kiam ekmovas la okcidenta vento profunde la grenkampon veninte

forte alsturmante, kaj subpremiĝas la spikoj,

tiel la tuta konsilejo de ili moviĝis; kaj ili kun batalkrio

al la ŝipoj rapidis, kaj de sub la piedoj polvo 150

ekstaris leviĝante; kaj unuj la aliajn admonis

por si ekpreni la ŝipojn kaj tiri en la maron brilan,

kaj la karensulkojn ili ekpurigis; sed la batalkrioj la ĉielon atingis

de tiuj, kiuj hejmen deziris; kaj ili ektiris la apogilojn de sub la ŝipoj.

Tiam al la argivoj kontraŭsorte reveno hejmen okazus, 155

se ne Atenon Hero per vorto alparolus:

«Ho ve, fizo de la egidporta Zeŭso, Nevenkebla,

tiel do al la domo kara en la parentujan landon

la argivoj fuĝos sur la larĝa dorso de la maro,

kaj kiel fieraĵon al Priamo kaj al la trojanoj ili lasus 160

argivan Helenon, pro kiu multaj de la Aĥajoj

en Trojo pereis for de la kara parentuja tero;

sed iru nun malsupren al la homamaso de la aĥajoj erce blenditaj;

per viaj mildaj vortoj retenu ĉiun ulon, 

kaj ne lasu en la maron tiri la ŝipojn ambaŭflanke kurvajn.» 165

Tiel ŝi parolis, kaj ne kontraŭis la dio bluokula Ateno,

ŝi depaŝis de la pintoj de Olimpo ekrapidinte;

kaj facilmove ŝi alvenis al la rapidaj ŝipoj de la aĥajoj.

Ŝi trovis tiam Odiseon, al Zeŭso rilate saĝon kompareblan,

staranta; kaj li je ne la ŝipon bonferdekan nigran 170

estis ekpreninta, ĉar aflikto liajn koron kaj la animon atingis; 

kaj proksime ekstarinte alparolis la bluokula Ateno:

«Zeŭsdevena Laertido, inventema Odiseo,

tiel do al la domo kara en la parentujan landon

vi fuĝos en ŝipoj multremilaj saltinte, 175

kaj kiel fieraĵon al Priamo kaj al la trojanoj vi lasus

argivan Helenon, pro kiu multaj de la Aĥajoj

en Trojo pereis for de la kara parentuja tero?

Sed iru nun malsupren al la homamaso de la aĥajoj, kaj ne plu pasivu,

per viaj mildaj vortoj retenu ĉiun ulon, 180

kaj ne lasu en la maron tiri la ŝipojn ambaŭflanke kurvajn.»

Tiel ŝi parolis, sed li perceptis la voĉon de la diino parolinta,

kaj li ekpaŝis por rapidi, sed li deĵtis la mantelon, kaj tiun forportis

la heroldo Eŭribato de Itako, kiu lin akompanis;

mem kontraŭ la Atreido Agamemnono irinte 185

li prenis al si la sceptron parentiĉan, la ĉiam neperean;

kun tiu li ekpaŝis laŭ la ŝipoj de la aĥajoj erce blenditaj. 

Kiun ajn rejĝiĉon kaj elstaran adoltiĉon li renkontadis,

tiun per mildaj vortoj li retenadis apude ekstarinte:

«Ho strangulo, ĉu al vi ne ŝajnas kvazaŭ malbonulon timigi, 190

sed kaj mem eksidu kaj sidigu la aliajn homamasojn;

ĉar vi ja neniel klare scias, kia estas la intenco atreida;

nun li ja tentas, sed rapide li punegos la fiziĉojn de la aĥajoj.

Ĉu en la konsilo ni ĉiuj ne aŭdis, kian [vorton] li diris?

Ke iel koleriĝinte li ne faru malbonon al la fiziĉoj de la aĥajoj; 195

sed la animo granda estas de la rejĝiĉoj nutrataj de Zeŭso,

kaj honoro de Zeŭso estas, sed amas lin la konsilanto Zeŭso.»

Sed kiun adoltiĉon de la popolo li vidadis kaj krianta trovadis,

tiun per la sceptro li peladis kaj laŭte skoldadis per vorto:

«Ho strangulo, senmove sidu kaj la vorton de la aliaj aŭdu, 200

kiuj pli taŭgaj ol vi estas, sed vi estas nemilitema kaj senforta

nek iam en milito estiminda nek en konsilo;

neniel ja rejĝoj estos ĉi tie ĉiuj ni aĥajoj;

ne estas io bona estrado de pluraj; unu estro estu,

unu rejĝiĉo, al kiu donis la infano de Krono insida 205

kaj la sceptron kaj leĝojn, por ke al ili li estu rejĝo.»

Tiel li ja estrante trairis la armeon; sed tiuj al la konsilejo

denove ekrapidis de la ŝipoj kaj tendoj.

Sonis, kiel kiam ondo de la multmuĝa maro

en la strando granda bruas, kaj muĝas ankaŭ la maro. 210

La aliaj tiam eksidis, estis retenitaj sur la sidiloj;

Sed Tersito babilemega sola plu kriis,

kiu en sia menso vortojn kaj senordajn kaj multajn sciis 

vane, dume por konkuri kun la rejĝiĉoj ne laŭ ordo,

sed kio al li ŝajnis ridiga por la argivoj 215

esti; sed kiel plej malbela adoltiĉo sub Ilion li venis;

kurbakrura li estis, lama ĉe unu de la piedoj; kaj liaj du ŝultroj

nerektaj sur la bruston kunkliniĝis; pli supere

pinta li estis je la kapo, kaj maldensa lantufo sure adheris.

Kaj plej naŭza al Aĥilo plej multe li estis kaj al Odiseo; 220

ĉar tiujn du li kalumniis; sed tiam al Agamemnono brila

pikajn riproĉojn bruante li diris; kaj kontraŭ tiu la aĥajoj

terure koleris kaj hontis en la animo.

Tiam li longe alvokante Agamemnonon akuzis vorte: 

«Ho Atreido, pro kio denove vi plendas kaj bezonon sentas? 225

plenaj per bronzo al vi [estas] la tendoj, kaj multaj adoltinoj

elektitaj estas en la tendoj, kiujn al vi la aĥajoj

al la unua ni donas, kiam ajn ni urbon kaptas.

Ĉu eble plu ankaŭ oro al vi mankas, kiun portu iu

de la trojanoj ĉevalmastraj el Ilio kiel elaĉeton de la fiziĉo, 230

kiun liginte forkondukas mi aŭ iu alia de la aĥajoj,

aŭ adoltinon junan, por ke vi kuniĝu en amo,

kaj kiun mem aparte vi por vi retenos? Ja ne decas

al iu, kiu estro estas, en malbonaĵojn konduki la fiziĉojn de la aĥajoj.

Ho malharditoj, aĉaj malgloruloj, aĥajinoj, sed ne aĥajiĉoj, 235

hejmen vere per ŝipoj ni revenu, sed tiun ni lasu

ĉi tie en Trojo por digesti la honorajn donacojn, ĝis li ekscios,

ĉu do iom al li ankaŭ ni helpos aŭ ne;

[li,] kiu ankaŭ nun Aĥilon, heroon multe pli bonan ol li,

malhonoris; ĉar prenis kaj mem havas la honoran donacon la rabinto. 240

Sed vere Aĥilo ne havas koleron en la menso, sed neglektas;

ĉar [aliokaze] vere, ho Atreido, nun lastan fojon vi fiagus.»

Tiel li diris akuzante Agamemnonon, la paŝtiston de la homamasoj,

Tersito; sed apud tiu rapide ekstaris brila Odiseo,

kaj lin de malsupre alrigardinte li atakis per maldolĉa vorto: 245

«Tersito, sensenculo, eĉ estante laŭta parolanto

retenu vin, kaj ne volu sola kvereli kun rejĝiĉoj;

ĉar opinias mi, ke ne estas iu alia mortuloj pli malbona ol vi, 

kiom kune kun la Atreidoj sub Ilion venis.

Tiel prefere ne, rejĝiĉojn en la buŝo havante, parolu en la konsilejo, 250

nek kontraŭ ili ankaŭ riproĉojn eligu, nek hejmeniĝon celu.

Neniel ni klare scias, kiaj estos tiuj aferoj,

aŭ bone aŭ malbone hejmeniĝos ni fiziĉoj de la aĥajoj.

Tial nun Atreidon Agamemnonon, la ŝafiston de la homamasoj, 

riproĉante vi daŭrigas, ke al li tre multajn aferojn donas 255

la herooj danaidoj? Sed ofendante vi parolas en la konsilejo.

Sed mi malkaŝos al vi, kaj tio ankaŭ plenumita estos:

Se mi denove vin stultumanta renkontos, kiel ĝuste nun,

tiam ne plu al Odiseo la kapo sur la ŝultroj estu,

nek plu la parentiĉo de Telemaĥo nomata mi estu, 260

se mi ne, vin preninte, ja forigos vian veston,

kaj mantelon kaj kitonon, kaj kio la pubon kovras,

kaj [vin] mem ploranta al la rapidaj ŝipoj forsendos

batinte de la konsilejo per hontigaj batoj.»

Tiel do li diris, sed per la sceptro la dorson kaj ankaŭ la ŝultrojn 265

li batis; sed tiu sin kurbigis, kaj al li elfalis peza larmo;

sed haŭtsigno sangoza el la dorso leviĝis

sub la sceptro ora; tiam li sin sidigis kaj ektimis,

kaj eksentinte doloron senhelpe rigardante li forviŝis larmon.

sed tiuj, ankaŭ vere kolerante pri li dolĉe ekridis; 270

kaj tiel unu diradis rigardinte al la alia proksime:

«Ho ve, vere jam Odiseo multegajn noblaĵojn estas farinta

kaj bonajn konsilojn donante kaj militon kaŭzante,

sed nun tion kiel klare plej bonan inter la argivoj li plenumis,

kiu tiun riproĉaĉulon babilantan haltigis paroli en la konsilejo. 275

Certe ne lin longe denove elsendos tromemfido

akuzi rejĝiĉojn per skoldaj vortoj.»

Tiel parolis la amaso; kaj supren urbdetrua Odiseo

ekstaris la sceptron tenante; kaj apude la bluokula Ateno

similanta heroldon, silenti la homamason admonis, 280

tiel ke kune kaj la unuaj kaj la lastaj fiziĉoj de la aĥajoj

la vorton aŭdu kaj pripensu la konsilon;

tiu prudenta inter ili elpaŝis en la kunveno kaj ekparolis:

«Ho Atreido, nun ja vin, mastro, volas la aĥajoj 

la plej riproĉinda fari inter ĉiuj homoj mortivaj, 285

kaj ne al vi ili plenumos la promeson, kiun ja ili faris

ĉi tien plu irante de Argoso ĉevalnutra,

Ilion bonmuran plene detruinte reveni hejmen.

Ĉar kiel aŭ infanoj junaj aŭ viduaj adoltinoj

unu al la alia ili plendas, por reveni hejmen. 290

Verdire ankaŭ peno estas, ke ĉagrenito hejmeniĝas;

ĉar iu ankaŭ unu monaton restanta for de sia kunulo

malpacienciĝas en la ŝipo multtraba, lin eĉ ventegoj

vintraj retenas kaj la moviĝanta maro;

kaj al ni estas turniĝanta la naŭa jaro 295

ĉi tie restantaj; tiel mi ne riproĉas, ke la aĥajoj

malpacienciĝas ĉe la ŝipoj kurbaj; sed ankaŭ tre

hontinde vere [estus] kaj longe resti kaj vane hejmeniĝi.

Eltenu, amikoj, kaj restu por tempo, ĝis ni ekscios,

ĉu vere Kalĥaso aŭguras ĉu ankaŭ ne. 300

Ĉar ni ja bone tion scias en la menso, kaj estas ĉiuj vi

atestantoj, kiujn ne venis la pereoj de la morto forkonduki;

kaj hieraŭ kaj antaŭhieraŭ kiam al Aŭlido la ŝipoj de la aĥajoj

kolektiĝis por malbonaĵojn al Priamo kaj al la trojanoj porti,

kaj ni ĉirkaŭ fonto sur la sanktaj altaroj 305

faris por la senmortuloj senpekajn hekatombojn

sub bela platano, de kie fluis la klara akvo;

tie montriĝis granda signo; serpentego, sur la dorso sangruĝas,

terura, kiun la Olimpiulo mem sendis al la lumo,

sub la altaro elsaltante kontraŭ la platano leviĝis. 310

Kaj tie estis birdidoj de pasero, neplenaĝaj fizoj,

sur la branĉo plej alta, sub petaloj kuŝantaj

ok, sed parentino la naŭa estis, kiu naskis la fizojn;

tiam tiu ja ilin kompatinde pepantajn formanĝis; 

kaj la parentino ĉirkaŭflugadis priplorante la karajn fizojn; 315

sed tiun ĉirkaŭplendantan eksaltinte ĉe la flugilo ĝi kaptis.

Tiam, kiam la fizojn de la pasero ĝi voris kaj ĝin mem,

tiun do tute klara faris la dio, kiu ja montris [ĝin];

ĉar ŝtono ĝin faris la infano de Krono insida;

sed ni ekstarinte miris, kia [afero] okazis, 320

kiel la teruraĵoj de la dioj eniris hekatombojn.

Sed Kalĥaso tuj tiam aŭgurante parolis en la konsilo:

‹Kial silentaj vi estiĝis, kapharozaj aĥajoj?

Al ni ja tiun grandan signon montris konsilanto Zeŭso,

malfrue okazontan malfrue plenumotan, kies gloro neniam pereos. 325

Kiel tiu la fizojn de la pasero voris kaj ĝin –

ok, sed parentino la naŭa estis, kiu naskis la fizojn –,

tiel ni tiomajn jarojn militos tie,

sed en la deka ni kaptos la urbon larĝstratan.›

Tiu tiel parolis; ĉi ĉio do nun plenumiĝas. 330

Sed ek, restu ĉiuj, bonkrurŝirmilaj aĥajoj,

ĉi tie, ĝis la urbon grandan de Priamo ni kaptos.»

Tiel li parolis, kaj la argivoj forte kriis, kaj ĉirkaŭe la ŝipoj

terure resonis sub la ekkriintaj aĥajoj

aprobantaj la vorton de Odiseo dia; 335

sed inter ili parolis ankaŭ Nestoro, la ĉevalisto el Gereno:

«Ho ve, vere vi interkonsiliĝas simile al infanoj,

senspertaj, al kiuj neniel estas zorgo la militaj aferoj.

Kien do kaj niaj kontraktoj kaj niaj ĵuroj kondukos?

En fajron iru kaj la konsiloj kaj la planoj de la aldotiĉoj 340

kaj la trinkoferoj kaj la manpremoj, al kiuj ni konfidis;

Ĉar tiel per vortoj ni kverelas, sed neniel rimedon

trovi ni povas, multan tempon ĉi tie estante.

Ho Atreido, vi, plu kiel de ĉiam havante firman konsilon, 

estru la aĥajojn tra fortaj bataloj, 345

sed tiun lasu perei, unu kaj du, kiuj el la aĥajoj eble

aparte konsilas – sed plenumo ne estos de ili –,

unue al Argoso iri, antaŭ ol kaj de Zeŭso egidporta

ni ekkonos, ĉu mensogo [estis] la promeso ĉu ankaŭ ne.

Ĉar mi diras do, ke kapjesis superforta Kronido 350

en tiu tago, kiam en la ŝipojn rapide veturantajn paŝis

la argivoj al la trojanoj mortigon kaj pereon portantaj,

sendante fulmojn dekstre, sortajn signojn montrante. 

Tial neniu pli frue hastu hejmen reveni,

antaŭ ol ĉe iu kunulo de la trojanoj tranokti, 355

por venĝi kaj la angoron kaj la ĝemojn de Heleno.

Sed se iu terure deziras hejmen reveni,

li tuŝu sian ŝipon bonferdekan nigran,

por ke li antaŭ la aliaj morton kaj sorton sciu. 

Sed, mastro, ankaŭ mem bone pripensu kaj obeu al alia [persono]; 360

al vi ne malaprobinda la vorto estos, kiun ajn mi estas dironta:

Apartigu la adoltiĉojn laŭ tribo, laŭ fratrio, ho Agamemnono,

ke fratrio fratrion asistu, kaj triboj tribojn.

Se vi faros tiel kaj al vi obeos la aĥajoj,

tiam vi ekscios, kaj kiu el la gvidantoj malbona, kaj kiu el la homamasoj, 365

kaj kiu brava estas; ĉar por si [aparte] ili batalos.

Kaj vi ekscios, ĉu pro dia [decido] la urbon vi ne detruos plene,

ĉu pro la malboneco de la adoltiĉoj kaj mallerto pri milito.»

Tiun nun alterne alparolis la reganto Agamemnono:

«Verdire denove en konsilo vi venkas, ho maljunulo, la fiziĉojn de la aĥajoj. 370

Se nur, ho Zeŭso parentiĉo kaj kaj Ateno kaj Apolono,

al mi dek tiaj konsilantoj estus el la aĥajoj!

Tiel rapide kolapsus la urbo de mastro Priamo

sub niaj manoj, kaj prenite kaj detruite.

Sed al mi egidporta Kronido Zeŭso dolorojn donis, 375 

kiu min inter senfinajn disputojn kaj kverelojn ĵetas.

Ĉar kaj mi kaj Aĥilo batalos pro la kidino

per malamikaj vortoj, sed mi komencis agi malamike;

sed se iam en unu ni venos en konsilo, tiam ne plu

al la trojanoj prokrasto de la malbono estos, eĉ ne minimuma. 380

Sed nun iru al la manĝo, por ke ni ekscitu Areson.

Bone iu la lancon akrigu, kaj bone la ŝildon metu,

bone iu al la ĉevaloj rapidpiedaj manĝon donu,

bone iu ambaŭflanke de la batalĉaro irinte militon pripensu,

tiel ke tuttage ni rivalu je terura Areso. 385

Ĉar ne ja ĉesado intervenu, eĉ ne minimuma,

ĝis ne nokto veninte apartigu la fervoron de la adoltiĉoj.

Ŝvitozos ja sur la brusto ties rimeno

de la ŝildo ŝirma, kaj ĉirkaŭ la lanco la mano laciĝos;

kaj ŝvitozos lia ĉevalo la bone poluritan batalĉaron tirante. 390

Sed kiun ajn mi for de la batalo volanta perceptos 

resti ĉe la ŝipoj kurbaj, tiam al li ne

eble estos eskapi la hundojn kaj la birdojn.»

Tiel li parolis, sed la argivoj forte kriis, kiel ondo

kontraŭ promontoro alta, kiam movas [ĝin] la suda vento veninte, 395

al elstaranta klifo; kaj tiun neniam lasas la ondoj

de ĉiuj ventoj, kiam ili aŭ tie aŭ tie estiĝas. 

Kaj ekstarinte ili ekmoviĝis disirante inter la ŝipoj,

kaj ili faris fajron inter la tendoj, kaj prenis manĝon.

Unu al la alia de la dioj eternaj oferis 400

preĝante eskapi kaj la morton kaj la penon de Areso.

Plue oferis la mastro de la adoltiĉoj Agamemnono bovon

grasan kvinjaran al superforta Kronido,

Kaj li kunvokis la maljunulojn, la prensojn de de ĉiuj aĥajoj,

Nestoron ja unue kaj Idomeneon, la mastron, 405 

plue tiam la du Ajaksojn kaj la fiziĉon de Tideo,

kaj kiel sesan siavice Odiseon, al Zeŭso rilate saĝon kompareblan. 

Kaj de si mem al li venis rilate batalkriadon bona Menelao;

ĉar li sciis en la sento, kiel la sahodo estis okupita. 

Ili ekstaris ĉirkaŭ la bovo kaj la oferan hordeerojn levis; 410

kaj inter ili preĝante ekparolis la reganto Agamemnono: 

«Zeŭso plej majesta plej granda nigranuba loĝanta en la etero,

ke la suno ne subiru kaj al la krepusko iru,

antaŭ ol mi sobĵetos kapantaŭen la loĝejon de Priamo

fulgozan, kaj forbrulos per fajro detrua la pordon, 415

kaj la hektoran kitonon ĉirkaŭ la brusto disŝiros,

per bronzo disŝiritan; kaj multaj kunuloj ĉirkaŭ li

kapantaŭen en polvo perdente kaptu la teron.» 

Tiel li parolis, sed sekve al li neniel konsentis la Kronido,

sed li ja akceptis la oferon, sed penon senfinan li pliigis. 420 

Tiam, post kiam ili preĝis kaj la hordeerojn disĵetis,

ili unue retiris (la kolon de la oferbestoj) kaj buĉis kaj senhaŭtigis,

la femurojn ili eltranĉis kaj plene per graso kovris 

dufoje teginte, kaj sur ilin surmetis krudan viandon.

Kaj tiujn tiam sur ŝtipoj senfoliaj ili forbruligis, 425

kaj tiam la tripon traborinte ili tenis super Hefesto.

Sed post kiam la femuroj estis forbruligitaj kaj ili la tripon konsumis,

tiam ili dispecigis la aliajn partojn kaj sur la rostostangojn surmetis,

kaj rostis zorge, kaj detiris ĉiujn (pecojn de la stangoj).

Tiam, post kiam ili finis la laboron kaj pretigis la festenon,430

ili festenis, kaj al neniu animo mankis parto egala.

Tiam, kiam ili la deziron de trinkado kaj manĝado de si forlevis,

inter ili sekve paroli komencis Nestoro, la ĉevalisto el Gereno: 

«Atreido plej majesta, mastro de la adoltiĉoj Agamemnono,

ne plu nun longe ĉi tie ni parolu, nek plu longe 435 

ni prokrastu la taskon, kiun jam la dio atribuas.

Sed ek, la heroldoj de la aĥajoj erce blenditaj

la homamason kunvokante kolektu tra la ŝipoj,

sed ni ĉiuj kune tra la tendaro larĝa de la aĥajoj

iru, por ke pli rapide instigu akran Areson.» 440

Tiel li parolis, kaj ne malobeis la mastro de la adoltiĉoj Agamemnono.

Tuj al la heroldoj klarvoĉaj li ordonis

kunvoki al batalo la kapharozajn aĥajojn;

ĉi tiuj do kunvokis, kaj tiuj kunvenis tre rapide.

La rejĝiĉoj nutrataj de Zeŭso, kiuj estis ĉirkaŭ la Atreido, 445

klopodis ordigante, kaj intere la bluokula Ateno

portante egidon alte taksatan, senaĝiĝan kaj senmortan,

de kiu cent kvastoj tutoraj flirtas,

ĉiuj bone plektitaj, kaj cent bovojn valora ĉiu unuopa; 

kun tiu hastante ŝi trarapidis la homamason de la aĥajoj 450

instigante iri; kaj ene forto leviĝis en ĉiu

koro senĉese militi kaj batali.

Kaj al tiuj de tiam la milito pli dolĉa iĝis ol reveni

en ŝipoj kavaj al la propra parentuja tero.

Kiel fajro detrua forbruligas nedireblan arbaron 455

sur la pintoj de monto, kaj ankaŭ de malproksime brilas la helo,

tiel de la bronzo dieca de la marŝantoj

la brilo radianta tra la etero la ĉielon atingis. 

Kaj kiel de la birdoj flugivaj triboj multaj,

de anseroj aŭ gruoj aŭ cignoj longnukaj, 460

en Azio en herbejo ĉirkaŭ la fluoj de Kajstro 

tien kaj tien flugadas glorante sin pro la flugiloj,

kiuj brue eksidadas, kaj muĝas la herbejo, 

tiel de tiuj triboj multaj de la ŝipoj kaj tendoj 

en la ebenaĵon de Skamandro antaŭeniris; sed la tero 465

terure resonis sub la piedoj de ili kaj de la ĉevaloj.

Kaj ili ekstaris en la herbejo floroza de Skamandro 

amase, kiom kaj foliaj kaj floroj estiĝas en la sezono.

Kiel triboj multaj de la muŝoj densaj,

kiuj tra la stalo ŝafista svarmas 470

en la sezono printempa, kiam ankaŭ la lakto la ujojn malsekigas,

tiom da kapharozaj aĥajoj kontraŭ la trojanoj

en la ebenaĵo staris detrui dezirante.

Kaj tiujn, kiel la gregojn larĝajn de kaproj la paŝtistiĉoj

facile disigas, kiam en la paŝtejo ili miksiĝas, 475

tiel ilin la gvidantoj ordigis tien kaj tien

por iri al la batalo, kaj intere [estis] la reganto Agamemnono

rilate okulojn kaj kapon simila al fulmoĝua Zeŭso,

kaj al Areso rilate la zonon, kaj rilate la bruston al Pozidono.

Kiel bovo, boviĉo, en la grego multe elstara estiĝis 480

de ĉiuj – ĉar li inter la bovoj kolektitaj distingiĝas – 

tia la Atreidon faris Zeŭso en tiu tago, 

eminenta inter multaj kaj elstara inter la herooj.

Diru nun al mi, muzoj olimpiajn loĝejojn havantaj –

ĉar vi estas diaj kaj asistas kaj scias ĉion, 485

kaj ni diraĵon nuran aŭdas kaj nenion scias –

kiuj gvidantoj de la danaidoj kaj estroj estis: 

Kaj la amason mi ne rakontos nek nomos,

eĉ ne, se mi havus dek langojn kaj dek buŝojn,

kaj la voĉo nerompebla, kaj en mi bronza koro estus, 490

se ne la olimpiaj muzoj de Zeŭso egidporta

fizinoj memorigus, kiom sub Ilion venis;

la komandantojn de la ŝipoj denove mi diros kaj la ŝipojn ĉiujn.

La beotojn Peneleo kaj Leito komandis 

Arkesilao kaj Protoenoro kaj Klonio, 495

kaj kiuj Hirion posedis kaj Aŭlidon ŝtonozan

kaj Sĥenon kaj Skolon kaj montozan Eteonon,

kaj Tespion kaj Greon kaj larĝspacan Mikaleson,

kaj kiuj posedis ĉirkaŭ Harmo kaj Ilezio kaj Eritrao,

kaj kiuj Eleonon havis kaj Hilon kaj Peteonon, 500 

Okaleon kaj Medeonon, la bone konstruitan urbon,

Kopon kaj Eŭtrezion multkolomban Tisbon,

kaj kiuj Koronion kaj gresozan Haliarton,

kaj kiuj Plateon havis kaj kiuj Glizanton posedis,

kaj kiuj Hipotebon havis, la bone konstruitan urbon, 505

kaj Onĥeston sanktan, la grandiozan boskon Pozidonan,

kaj kiuj vinberozan Arnon havis, kaj kiuj Midion

Kaj Nizon tre sanktan kaj Antedonon ĉerandan.

De tiuj kvindek ŝipoj iris, kaj en ĉiu

cent kaj dudek kidiĉoj de la beotoj venis. 510

Kaj kiuj Aspledonon priloĝis kaj Orĥomenon Minian,

tiujn komandis Askalafo kaj Ialmeno, fiziĉoj de Areso,

kiujn naskis Astioĥo en la palaco de Aktoro la azeido,

la junulino horinda, la supran ĉambron enirinte,

al Areso forta; kaj li ĉe ŝi kuŝis kaŝe; 515

al tiuj tridek kavaj ŝipoj envice sekvis.

Kaj la focidanojn Sĥedio kaj Epistrofo komandis,

fiziĉoj de Ifito grandanima, la naŭbolido,

kuj Kiparison havis kaj Pitonon ŝtonozan

kaj Krizon sanktan kaj Daŭlidon kaj Panopeon, 520

kaj kiuj Anemorejon Hiampolon ĉirkaŭloĝis,

kaj kiuj sekve ĉirkaŭ la rivero dia Cefizo loĝis,

kaj kiuj Lilajon havis ĉe la fontoj de Cefizo; 

kun tiuj kvardek nigraj ŝipoj sekvis.

Kaj tiuj la vicojn de la focidanoj starigis zorgante, 525

al la beotoj proksime je la dekstro ili sin armis.

Kaj la lokridanojn gvidis la ojleido rapida Ajakso

la pli malgranda, neniel jam tioma, kiom la Telamonido Ajakso

sed multe pli malgranda; malalta li estis kun lina kiraso,

sed per la ĵetlanco li superis ĉiujn helenojn kaj la aĥajojn; 530

kiuj kaj Kinon posedis kaj Opoenton kaj Kaliaron

kaj Beson kaj Skarfon kaj Aŭgion pitoreskan

kaj Tarfon kaj Tronion ĉirkaŭ la fluoj de Boagrio;

kun tiu kvardek nigraj ŝipoj sekvis 

de la lokridanoj, kiuj enloĝas kontraŭ sankta Eŭbeo. 535

Kaj kiuj Eŭbeon havis, fervorojn spirantaj abantoj,

kaj Ĥalkidon kaj Eretrion kaj vinberozan Histieon

kaj Kerinton ĉemaran kaj la altan citadelon de Dio,

kaj kiuj Kariston havis kaj kiuj Stiron priloĝis,

tiujn siavice gvidis Elefenoro, servisto de Areso 540

ĥalkodontido grandanima, ĉefo de la abantoj.

Kaj kun tiu sekvis la abantoj flirtharaj malantaŭe,

lanculoj dezirantaj per etenditaj fraksenaj lancoj

rompi la kirasojn de la malamikoj ĉirkaŭ la brusto;

kun tiu kvardek nigraj ŝipoj sekvis. 545

Kaj kiuj sekve havis Atenon, la bone konstruitan urbon,

la teritorion de Ereĥteo grandanima, kiun iam Ateno,

fizino de Zeŭso, nutris, kaj naskis la grajndona tero,

kaj [lin] en Ateno ŝi loĝigis en ŝia riĉa templo;

kaj tie lin per boviĉoj kaj ŝafiĉoj favorigas 550

la infaniĉoj de la atenanoj, dum preterpasas la jaroj;

tiujn siavice gvidis la fiziĉo de Peteoo, Menesteo. 

Al tiu simila neniel iu surtera adoltiĉo estiĝis

por ordigi kaj la ĉevalojn kaj adoltiĉojn ŝildozajn;

Nestoro sola konkuris; ĉar li pli frue naskinta estis; 555

kun tiu kvindek nigraj ŝipoj sekvis.

Kaj Ajakso el Salamiso kondukis dek du ŝipojn,

kaj starigis kondukante, kie ekstaris la falangoj de la atenanoj.

Kaj kiuj kaj Argoson havis kaj Tirinton murozan

Hermionon kaj Azinon, malsupre profundan golfon havantajn, 560

Trezenon kaj Eionon kaj rebozan Epidaŭron,

kaj kiuj havis Eginon kaj Mazeton, la infaniĉoj de la aĥajoj,

fame konatatiujn siavice gvidis rilate batalkriadon bona Diomedo

kaj Stenelo, kara fiziĉo de Kapaneo fame konata;

sed kun tiuj Eŭrialo kiel tria venis, disimila heroo, 565

fiziĉo de Mekisteo, la mastro, la Talaido;

ĉi ĉiujn gvidis rilate batalkriadon bona Diomedo;

kaj kun tiuj okdek nigraj ŝipoj sekvis.

Kaj kiuj Micenon havis, la bone konstruitan urbon

kaj riĉan Korinton kaj bone loĝatan Kleonon, 570

kaj Ornion posedis kaj Aretireon pitoreskan

kaj Sikionon, kie ja Adresto unue ene rejĝis,

kaj kiuj kaj Hiperezion kaj krutan Gonoeson

kaj Pelenon havis kaj Egion ĉirkaŭloĝis

kaj tra Egialon tuta kaj ĉirkaŭ Heliko larĝa, 575

tiujn cent ŝipojn gvidis la reganto Agamemnono

la Atreido; kun tiu ja la vere plej multaj kaj plej bonaj 

homamasoj sekvis; kaj intere li mem surmetis la scintilantan bronzon

venkocerte, kaj li elstaris inter ĉiuj herooj,

ĉar la plej bona li estis, kaj li kondukis la vere plej multajn homamasojn. 580 

Kaj kiuj havis kavan Lakedemonon terfendozan,

Kaj Farison kaj Sparton kaj multkolomban Meson,

kaj Brizion posedis kaj Aŭgion pitoreskan,

kaj kiuj sekve Amiklon havis kaj Heloson, la ĉemaran urbon,

kaj kiuj Laon havis kaj Etilon ĉirkaŭloĝis, 585

tiujn lia sahodiĉo gvidis, rilate batalkriadon bona Menelao,

sesdek ŝipojn; kaj aparte ili sin armis;

kaj intere li mem iris, pri sia batalvolo konvinkita,

instigante militon; sed plej multe li strebis en la menso

por venĝi kaj la angoron kaj la ĝemojn de Heleno. 590

Kaj kiuj Piloson posedis kaj Arenon pitoreskan

kaj Trion, la travadejon de Alfeo, kaj bone loĝatan Epion,

kaj Kipariseon kaj Amfigeneon priloĝis

kaj Pteleon kaj Heloson kaj Dorion, kaj tie la Muzoj

renkontante Tamirison la trakon ĉesigis kantadi, 595

venantan de Eĥalio de ĉe Eŭrito la eĥaliano;

ĉar li gloris sin kantante venki, eĉ se ja mem

la Muzoj kantus, la infaninoj de Zeŭso egidporta;

sed tiuj koleriĝi blinda [lin] faris, plie la kantadon

diecan ili forprenis kaj kaj tute forgesigis citroludadon. 600

Tiujn siavice gvidis Nestoro, la ĉevalisto el Gereno;

al tiu naŭdek kavaj ŝipoj envice sekvis.

Kaj kiuj havis Arkadion, la montaron krutan sub Cileno,

ĉe la tombo Epita, kie la adoltiĉoj proksimbatalantaj,

kaj kiuj Feneon posedis kaj Orĥomenon ŝafozan 605

kaj Ripon kaj Stration kaj ventozan Enispon

kaj Tegeon havis kaj Mantineon pitoreskan,

kaj Stimfilon havis kaj Parazion posedis,

tiujn komandis la infano de Ankajo, reganto Agapenoro,

sesdek ŝipoj; kaj en ĉiu unuopa ŝipo multaj 610 

arkadiaj adoltiĉoj venis intencantaj militi.

Ĉar al ili donis la mastro de la adoltiĉoj Agamemnono

ŝipojn bonferdekajn traveturi la vinmalhelan maron,

la Atreido, ĉar al ili la maraj aferoj ne estis estinta zorgo.

Kaj kiuj sekve Buprazion kaj Elison dian priloĝis, 615

kiom Hirmino kaj Mirsino ĉelima

kaj roko Olenio kaj Alezio ene enfermas,

de tiuj siavice kvar gvidantoj estis, kaj al ĉiu unuopa adoltiĉo

dek ŝipoj rapidaj sekvis, kaj multaj epejoj enpaŝis.

Tiujn ja sekve Amfimaĥo kaj Talpio komandis, 620

fiziĉoj, unu de Kteato, unu de Eŭrito, du aktoridoj;

kaj tiujn la amarinkeido komandis, forta Dioro;

kaj tiujn kvar komandis Polikseno disimila,

fiziĉo de Agasteneo, la aŭgiida mastro.

Kaj kiuj [estas] el Duliĥio kaj la Eĥinadoj, la sanktaj 625

insuloj, kiuj troviĝas trans la maro kontraŭ Eliso,

tiujn siavice gvidis Megeso komparebla al Areso,

la fileido, kiun generis al Zeŭso kara ĉevalisto Fileo,

kiu iam al Duliĥio transloĝiĝis, al la parentiĉo koleriĝinte;

kun tiu kvardek nigraj ŝipoj sekvis. 630

Plie Odiseo kondukis la kefalonianojn grandanimajn,

kiuj Itakon havis kaj Neriton arbarozan

kaj Krokileon posedis kaj Egilipon krudan,

kaj kiuj Zakinton havis kaj kiuj Samoson ĉirkaŭloĝis,

kaj kiuj la firmteron havis kaj la kontraŭan regionon posedis; 635

tiujn do Odiseo komandis, al Zeŭso rilate saĝon komparebla;

kun tiu sekvis dek du ŝipoj ruĝpruaj.

Kaj la ajtolojn gvidis Toanto, la fiziĉo de Andremono, 

kiuj Pleŭronon posedis kaj Olenon kaj Pilenon

kaj Ĥalkidon marproksiman kaj Kalidonon ŝtonozan; 640

ĉar ne plu la fiziĉoj de Ojneo grandanima estis,

nek sekve plu li mem estis, kaj mortis blonda Meleagro;

al li estis ordonite tute mastri la ajtolojn;

kun tiu kvardek nigraj ŝipoj sekvis.

Kaj la kretanojn Idomeneo ĵetlance fama gvidis, 645

kiuj kaj Knoson havis kaj Gortinon murozan,

Likton kaj Mileton kaj kretozan Likaston

kaj Fajston kaj Rition, urbojn bone loĝatajn, 

kaj aliaj, kiuj Kreton centurban ĉirkaŭloĝis.

Tiujn sekve Idomeneo ĵetlance fama gvidis 650

kaj Merioneo komparebla al Enialio mortiganto de adoltiĉoj;

kun tiuj okdek nigraj ŝipoj sekvis.

Kaj Tlepolemo la heraklido, kaj bona kaj granda,

el Rodoso naŭ ŝipojn kondukis de la rodosanaj kuraĝaj,

kiuj Rodoson ĉirkaŭloĝis laŭ tri partoj ordigite, 655

Lindon kaj Ielizon kaj kretozan Kamiron.

Tiujn do Tlepolemo ĵetlance fama gvidis,

kiun naskis Astioĥio al la forto Herakla,

ŝin li kondukis el Efiro de la rivero Seleiso

detruinte urbojn multajn de junuloj nutrataj de Zeŭso. 660

Kaj kiam Tlepolemo kreskis en la palaco bone konstruita,

tuj la propran ontiiĉon de sia parentiĉo mortigis,

la jam maljuniĝantan Likimnion, serviston de Areso;

kaj tuj ŝipojn li kunmetis, kaj ja multan homamason kolektinte

li ekis fuĝante sur la maron; ĉar minacis la aliaj 665

fiziĉoj kaj nepotiĉoj de la forto Herakla.

Poste ja Rodoson li atingis vagante, dolorojn suferante;

kaj en tri partoj oni ekloĝis laŭ triboj, kaj estis amata 

de Zeŭso, kiu kaj diojn kaj homojn mastras,

kaj sur ilin diecan riĉon sobŝutis la Kronido. 670

Nireo siavice el Simeo kondukis tri ŝipojn proporciajn,

Nireo, la fiziĉo de Aglajo kaj de mastro Ĥaropo,

Nireo, kiu kiel plej bela adoltiĉo sub Ilion venis

de la aliaj danaidoj post la senpeka peleido;

sed malforta li estis, kaj malgranda homamaso lin sekvis. 675

Kaj kiuj sekve kaj Niziron havis kaj Krapaton kaj Kazon

kaj Koson, la urbon de Eŭripilo kaj la insulojn Kalidnajn,

tiujn siavice kaj Fidipo kaj Antifo gvidis

la du fiziĉoj de Tesalo, la heraklida mastro;

kaj tiujn tridek kavaj ŝipoj envice sekvis. 680

Nun siavice tiujn, kiom la Pelasgan Argoson priloĝis,

kaj kiuj Alon kaj kiuj Alopon kaj kiuj Treĥinon posedis,

kaj kiuj havis Ftion kaj Helenujon belulinozan,

mirmidonoj ili nomiĝis kaj helenoj kaj aĥajoj,

de tiuj kvindek ŝipoj siavice estis gvidanto Aĥilo. 685 

Sed ili ja ne militon terure muĝantan celis;

ĉar ne estis iu, kiu ilin je la vicoj gvidus;

ĉar kuŝis en la ŝipoj rapidpieda brila Aĥilo

kolerante pro la junulino Brizeido belhara,

kiun el Lirneso li elprenis multe peninte, 690

Lirneson plene detruinte kaj la murojn de Tebo,

kaj Mineton li faligis kaj Epistrofon, lancofamajn

fiziĉojn de Eŭeno, la Selepida mastro;

pro ŝi li ja kuŝis dolore, sed baldaŭ leviĝonta li estis.

Kaj kiuj havis Filakon kaj Pirazon florozan, 695

la sanktejon de Demetro, kaj Itonon, la parentinon de ŝafaroj,

kaj marproksiman Antronon kaj Pteleon gresozan,

tiujn siavice Protesilao areseca gvidis

viva estante; sed tiam jam havis [lin] malsupre la tero nigra.

Kaj lia ambaŭvange gratita kunulo en Filako postlasiĝis 700

kaj la  mastrumo duonplenumita; tiun mortigis dardana adoltiĉo,

kiam li el la ŝipo elsaltis tute unua de la aĥajoj.

Sed ili ne estis sengvidaj, ili ja deziris gvidiston;

sed ilin ordigis Podarko, servisto de Areso,

fiziĉo de Ifiklo, la ŝafaroza filakido, 705

propra sahodo de la grandanima Protesilao,

pli juna je naskiĝo; kaj li samtempe pli frua pli bona,

la heroo Protesilao areseca; sed neniel la homamasoj

bezonis gvidanton, ili ja deziris nobla estantan;

kun tiu kvardek nigraj ŝipoj sekvis. 710

Kaj kiuj Feron posedis ĉe la bojba lago

Bojbon kaj Glafiron kaj bone loĝatan Iaolkon,

tiujn dek unu ŝipojn komandis la kara infanto de Admeto,

Eŭmelo, kiun al Admeto naskis el la ulinoj brila

Alkesto, el la fizinoj de Pelio aspekte la plej bona. 715

Kaj kiuj sekve Metonon kaj Taŭmakion posedis

kaj Melibeon havis kaj Olizono krudan,

kaj tiujn Filokteto komandis, bone scianta la pafarkojn,

sep ŝipojn; da remistoj en ĉiu kvindek

estis enirintaj, bone sciantaj la pafarkojn, por batali per forto. 720

Sed li mem sur la insulo kuŝis fortajn dolorojn suferante,

sur Lemno sankta, kie lin lasis la fiziĉoj de la aĥajoj 

pro vundo malbona suferanta de la insida akvoserpento;

tie li do kuŝis ĝemante; sed rapide pensontaj estis

la argivoj ĉe la ŝipoj pri mastro Filokteto. 725

Sed ili ne estis sengvidaj, ili ja deziris gvidiston;

sed ilin ordigis Medonto, la ekstereŝeca fiziĉo de Ojleo, 

kiun naskis Reno al Ojleo urbdetrua.

Kaj kiuj havis Trikon kaj Itomon surrokan,

kaj kiuj havis Eĥalion, la urbon de Eŭrito Eĥalia, 730

tiujn siavice gvidis la du infanoj de Asklepio,

la bonaj kuracistoj Podalirio kaj Maĥaono; 

kaj tiujn tridek kavaj ŝipoj envice sekvis.

Kaj kiuj havis Ormenion, kaj kiuj la fonton Hiperion,

kaj kiuj havis Asterion kaj la helajn kapojn de Titano, 735

tiujn komandis Eŭripilo, la brila fiziĉo de Eŭemono;

kun tiu kvardek nigraj ŝipoj sekvis.

Kaj kiuj Argison havis kaj Girtonon posedis,

Orton kaj Elonon kaj la urbon helan Oloosonon,

tiujn siavice gvidis batalbrava Polipeteo, 740

la fiziĉo de Piritoo, kiun generis senmorta Zeŭso;

tiun al Piritoo naskis fama Hipodamio

en tiu tago, kiam li venĝis sin kontraŭ la monstroj harozaj,

kaj ilin de Pelio forpelis kaj al la ajtikoj transmetis; 

li ne sola [estis], kun li ja [estis] Leonteo, servisto de Areso, 745

la fiziĉo de altanima Korono la kenido;

kun tiuj kvardek nigraj ŝipoj sekvis.

Kaj Guneo la Kifo kondukis dudek du ŝipojn;

kaj al tiu la enienioj sekvis kaj la batalbravaj pereboj;

kiuj ĉirkaŭ Dodono vintraĉa loĝejojn metis, 750

kaj kiuj ambaŭflanke de plaĉa Titareso kampojn posedis,

kiu en Penion antaŭenĵetas la bele fluantan akvon,

sed ĝi ja kun Penio arĝentvortiksa ne miksiĝas,

sed ankaŭ sur ĝi supre fluas kiel oleo;

ĉar de la ĵuro terura, de la akvo de la Stikso, ĝi estas elfluo. 755

Kaj la magnetojn komandis Protoo, la fiziĉo de Tentredono,

kiuj ĉirkaŭ Penio kaj Pelio foliskua 

loĝis; tiujn Protoo lerta gvidis,

kun tiu kvardek nigraj ŝipoj sekvis.

Tiuj sekve gvidantoj de la danaidoj kaj estroj estis: 760

Kiu do el ili la ver plej bona estis, vi al mi sufloru, Muzo,

de ili mem kaj de la ĉevaloj, kiuj kun la atreidoj sekvis.

La ĉevaloj tute plej bonaj estis de la feretido,

tiujn Eŭmelo pelis, rapidpiedajn kiel birdoj,

samharajn, samjarajn, tutrektajn sur la dorso; 765

tiujn en Perio nutris arĝentarka Apolono,

ambaŭ inojn, la timon de Areso portantajn.

De la adoltiĉoj siavice la tute plej bona estis la Telamonido Ajakso,

dum Aĥilo koleris; ĉar li multe plej taŭga estis, 

kaj la ĉevaloj portadis la senriproĉan peleidon. 770

Sed li ja en ŝipoj marveturaj kurbaj

kuŝis plukolerante pri Agamemnono, la ŝafisto de la homamasoj,

la atreido; kaj la homamasoj ĉe la ondoj de la maro 

amuziĝis ĵetante diskojn kaj ĵetlancetojn

kaj per pafarkoj; kaj ĉevaloj, ĉiu unuopa, ĉe siaj ĉaroj 775

elŝirante lotuson kaj marĉe kreskantan petroselon

staris; kaj la ĉaroj bone kovritaj kuŝis en la tendoj

de la mastroj; kaj ili gvidanton militeman dezirante

iradis tien kaj reen tra la tendaro kaj ne batalis.

Kaj ili sekve iris, kiel kiam de fajro la grundo tuta okupiĝas 780

kaj la tero sube resonis kiel al fulmoĝua Zeŭso,

kiam li kolerante ĉirkaŭ Tifoeo la teron batas

en Arimo, kie onidire Tifoeo havas eternan ripozejon;

Tiel sekve sub iliaj piedoj multe resonis la tero,

kiam ili iris; kaj vere rapide ili trarapidis la ebenon. 785

Kaj al la trojanoj kiel mesaĝisto venis piedventa rapida Iriso

de apud Zeŭso egidporta kun mesaĝo doloriga;

Ili interkonsiliĝis ĉe la pordo de Priamo,

ĉiuj kunvenintaj, kaj junuloj kaj maljunuloj;

kaj proksime ekstarinte alparolis rapidpieda Iriso; 790

sed ŝi similigis sin voĉe al la fiziĉo de Priamo Politeo,

kiu kiel gvatisto de la trojanoj sidis, pri rapidpiedaco konvikite,

sur la tumulo plej alta de Ezieteo, la maljunulo,

atentante, kiam deŝipe derapidis la aĥajoj;

al tiu sin similiginte alparolis rapidpieda Iriso: 795

«Ho maljunulo, ĉiam al vi vortoj senfinaj karaj estas,

kiel iam dum paco; sed milito seneskapa leviĝis.

Vere ja tre ofte batalojn de adoltiĉoj mi eniris,

sed neniel tian kaj tioman homamason mi vidis;

ĉar tre al la folioj similantaj aŭ sableroj 800

ili iris sur la ebeno batalonte kontraŭ la urbo.

Ho Hektoro, al vi pleje mi komisias, kaj tiel plenumu:

ĉar multaj [estas] la aliancanoj tra la urbo granda de Priamo,

alia lingvo de aliaj multe homoj el multaj direktoj;

al tiuj ĉiu adoltiĉo donu signalon, kiujn li ja komandas, 805

kaj tiujn li elkonduku ordiginte la civitanojn.»

Tiel ŝi parolis, kaj Hektoro neniel la vorton de la diino ignoris,

sed tuj dissolvis la konsilon; kaj al la armiloj ili ekrapidis;

ĉiuj pordegoj malfermiĝis, kaj elrapidis la homamaso

kaj piedsoldatoj kaj batalĉaristoj, kaj multa bruo leviĝis. 810

Ekzistas ekster la urbo iu kruta monteto

en la ebeno aparte, kun libera vojo tie kaj tie,

tiun vere adoltiĉoj Batiio nomas,

sed la senmortuloj la tombo de multsalta Mirino;

tie tiam kaj la trojanoj kaj la aliancanoj estis disigitaj. 815

La trojanojn ja gvidis granda kaskoskua Hektoro 

la Priamido; kun li ja la multe plej multaj kaj bonaj

homamasoj sin armis sturmante kun la ĵetlancoj. 

La dardanojn siavice komandis la bona infano de Anĥiso

Eneo, kiun al Anĥiso naskis brila Afrodito 820

en la montaraj arbaroj de Idao, la diino al la mortulo samlita;

li ne [estis] sola,kun li ja la du fiziĉoj de Antenoro

kaj Arkeloĥo kaj Akamanto, la tutan batalon bone konantaj.

Kaj kiuj Zelion priloĝis sub la piedo plej malsupra de Idao,

riĉaj, trinkantaj la akvon nigran de Ezepo, 825

trojanoj, tiun siavice komandis la brila fiziĉo de Likaono,

Pandaro, al kiu ankaŭ la pafarkon Apolono mem donis.

Kaj kiuj kaj Adrestion havis kaj regionon de Apezo

kaj Pitiion havis kaj kaj la monton krutan de Terio,

tiujn komandis kaj Adresto kaj Amfio linkirasa, 830

la du fiziĉoj de Meropo el Perkoto, kiu trans ĉiuj

sciis la profetadon, kaj siajn infanojn li ne lasadis

iri en militon hompereigan; sed ili du lin neniel

obeis; ĉar ili kondukis la pereojn de la nigra morto.

Kaj kiuj sekve Perkoton kaj Praktion ĉirkaŭloĝis, 835

kaj Seston kaj Abidon havis kaj brilan Arisbon,

tiujn siavice la hirtakido komandis, Azio, la mastro de la adoltiĉoj,

Azio la Hirtakido, kiun el Arisbo portis ĉevaloj

flamaj, grandaj de la rivero Seleiso.

Kaj Hipotoo kondukis la amasojn de la pelasgoj lancofamaj, 840

tiuj, kiuj Larizon fekundan priloĝadis;

tiujn komandis kaj Hipotoo kaj Pileo, servisto de Areso,

du fiziĉoj de Letoso, la pelasgo, la teŭtamido.

Sed la trakojn kondukis Akamanto kaj Piroo, la heroo,

kiomajn Helesponto fortflua ene enhavas. 845

Sed Eŭfemo estis ĉefo de la kikonoj, la lanculoj,

la fiziĉo de Trezeno, la keadido nutrata de Zeŭso.

Sed Pireĥmo kondukis la peonianojn kurbpafarkajn, 

de malproksime el Amidono de Aksio larĝe fluanta, 

de Aksio, kies plej bela akvo etendiĝas super la tero. 850

Kaj la paflagonianojn gvidis la kuraĝa koro de Pilemeneo

de la enetoj, de kie [estas] la genro de la muloj sovaĝaj,

kaj kiuj Kitoron havis kaj Sezamon ĉirkaŭloĝis

kaj ambaŭflanke de rivero Partenio grandiozajn loĝejojn priloĝis

kaj Kromnon kaj Egialon kaj altan Eritinon. 855

Kaj la alizonojn Odio kaj Epistrofo komandis

de malproksime el Alibo, de kie estas devenloko de la arĝento.

Kaj la mizianojn Ĥromio komandis kaj Enomo la aŭguro;

sed per aŭgurado li ne rebatis pereon nigran,

sed malvenkis sub la manoj de la rapidpieda ajaksido 860

en rivero, kie ja ankaŭ aliajn trojanojn li mortigis.

Forkiso siavice la frigojn kondukis kaj Askanioso disimila

malproksime el Askanio; kaj ili deziris en batalo batali.

La meonianojn siavice kaj Mestleo kaj Antifo ekkomandis,

la du fiziĉoj de Talameneo, kiujn naskis la gigea lago, 865

kiuj ankaŭ la meonianojn kondukis, estiĝintajn sub Tmolo.

Nasteo siavice la karianojn barbarlingvajn komandis,

kiuj Mileton havis kaj la montaron densfoliaran Ftiro

kaj la torentojn de Meandro kaj la krutajn pintojn de Mikaleo,

tiujn sekve Amfimaĥo kaj Nasteo ekkomandis, 870

Nasteo kaj Amfimaĥo, la brilaj fizoj de Nomiono, 

kiu ankaŭ oron havante en militon iris kiel kidino,

la sensciulo, sed neniel ĝi al li malhelpis tristan pereon,

sed li malvenkis sub la manoj de la rapidpieda ajaksido

en rivero, kaj la oron Aĥilo sperta forportis. 875

Kaj Sarpedono estris la licianojn kaj Glaŭko senriproĉa

de malproksime el Licio, de Ksanto vorticoza.

Kanto Γ

Plue kiam estis ordigitaj kun la gvidantoj ĉiuj unuopaj,

la trojanoj kaj kun bruo kaj kun krio iris kiel birdoj,

kiel ja la bruo de la gruoj estiĝas antaŭ la ĉielo,

kiam ankaŭ ili do la vintron fuĝas kaj senliman pluvon,

kun bruo ja ili flugas al la fluoj de la oceano, 5

al la adoltiĉoj pigmeaj mortigon kaj pereon portante;

kaj matene sekve tiuj malbonan batalon por si alportas.

Sed sekve iris silente fervorojn spirante la aĥajoj,

en la animo dezirante subteni unu la alian.

Kiel sur la pintoj de monto la suda vento sobŝutis nebulon 10

neniel amikan al paŝtistoj, sed al ŝtelisto pli bonan ol la nokto,

kaj iu tiom superrigardas, kiom ŝtonon ĝi ĵetas –

tiel sekve sub ties piedoj leviĝis polvonubo densa

de la marŝantoj; kaj vere rapide ili trarapidis la ebenon.

Kaj kiam do proksime ili estis, unuj al la aliaj irante, 15

al la trojanoj antaŭbatalanto estis Aleksandro disimila,

panterfelon sur la ŝultroj portante kaj la kurban arkon 

kaj la glavon; plue du lancojn erce pintozajn

svingante ĉiujn plej bonajn de la argivoj li admonis

vid-al-vide ekbatali en terura malamikaĵo. 20

Sed kiel lin do perceptis Menelao, kara al Areso,,

venantan antaŭ la amaso longe paŝante,

kaj kiel leono ekĝojas grandan vivaĵon renkontinte,

trovinte aŭ cervon kornozan aŭ sovaĝan kapron

malsatante; ĉar ankaŭ vere ĝi formanĝas, eĉ se sur ĝin 25

sin ĵetas kaj rapidaj hundoj kaj fortaj junuloj; – 

tiel ekĝojis Menelao Aleksandron disimilan

per la okuloj ekvidinte; ĉar li pensis pentofarigi la krimulon;

kaj tuj el la ĉaro kun armiloj li saltis teren.

Sed kiel lin do perceptis Aleksandro disimila 30

inter la antaŭbatalantoj aperantan, senkuraĝiĝis la propra koro,

Retro en la amason de la kunuloj li cedis, la pereon evitante.

Kaj kiel kiam ankaŭ iu serpenton ekvidinte rapidturne sin fortenas

en la ravinoj de monto, kaj malsupre tremo kaptas la membrojn,

kaj retro li cedas, kaj palo prenas liajn vangojn, 35

tiel siavice en la amason de la trojanoj fieraj eniĝis,

timante la fiziĉon de Atreo, Aleksandro disimila.

Sed tiun Hektoro skoldis ekvidinte per hontigaj vortoj:

«Fipariso, laŭaspekte plej bona ulinemaĉa trompulo,

se nur nenaskita vi estus kaj seneŝa pereus! 40

Kaj tion mi dezirus, multe pli oportune estus,

ol ke tiel kaj hontego vi estas kaj neestima al la aliaj.

Certe ja ekridegos la kapharozaj aĥajoj,

opiniante prenson probatalanto, ĉar bela

aspekto surestas, sed ne estas forto en la menso nek ia povo. 45 

Ĉu tia estante en ŝipoj marveturaj

sur la maron veturinte, kunulojn fidelajn kolektinte,

kuniĝinte kun alilandanoj, adoltinon belaspektan vi alkondukis

el dista lando, boulinon de adoltiĉoj batalemaj,

kiel grandan malfeliĉon kaj por via parentiĉo kaj por la urbo kaj la tuta popolo, 50

por la malamikoj ja kiel ĝojaĵon, sed por vi mem malhonoron?

Ĉu vi do ne ĝisatendos al Areso karan Menelaon?

Vi ekscius ankaŭ, de kia heroo vi havas la junan eŝinon,

kaj al vi utilus la citro kaj la donacoj de Afrodito,

kaj la haroj kaj la aspekto, kiam en la sablo vi turniĝus. 55

Sed vere la trojanoj timemas; ĉar [aliokaze] jam

vi surmetus ŝtonan ĥitonon, pro kiom da malbono vi faris.»

Tiun siavice alparolis Aleksandro disimila:

«Hektoro, ĉar min laŭdece vi skoldis, sed ne pli ol dece, –

ĉiam al vi la koro estas firma kiel hakilo, 60

kiu estas ankaŭ tra trunko fare de adoltiĉo, kiu per arto

ŝiplignon eltranĉas, ĝi pliigas la impeton de la adoltiĉo;

tiel al vi en la brusto sentima la menso estas; –

ne menciu miajn donacojn amajn de ora Afrodito;

Ja ne malaprobindaj estas la glorozaj donacoj de la dioj, 65

kiom ili mem donas, sed propravole neniu prenas.

Sed nun, se vi volas, ke mi militu aŭ batalu,

la aliajn trojanojn sidigu kaj ĉiujn aĥajojn,

plue min en la mezon kaj al Areso karan Menelaon

kunigu por batali pri Heleno kaj ĉiuj posedaĵoj; 70

kiu ajn el ni venkos kaj pli forta estiĝos,

bone preninte ĉiujn posedaĵojn kaj la adoltinon hejmen [ilin] konduku;

kaj la aliaj amikecon kaj solenan kontrakton farinte

priloĝu Trojon fekundan, sed ili hejmeniĝu

al Argoso ĉevalnutra kaj Aĥajujo belulinoza.» 75

Tiel li parolis, sed Hektoro siavice ekĝojis multe la vorton aŭdinte,

kaj tiam en la mezon de la trojanoj irinte li retenis la falangojn

en la mezo la lancon preninte; kaj ili restariĝis ĉiuj.

Sed al lia direkto ekpafis la kapharozaj aĥajoj

kaj per sagoj celante ankaŭ ŝtonojn ĵetis; 80

sed li longe ekkriis, la mastro de la adoltiĉoj Agamemnono:

«Detenu vin, argivoj, ne ĵetu, junuloj de la aĥajoj;

ĉar estas iun vorton dironta kaskoskua Hektoro.»

Tiel li parolis, kaj ili detenis sin de batalo kaj silentaj iĝis

rapide;  kajHektoro inter ambaŭ flankoj ekparolis: 85

«Aŭskultu min, trojanoj kaj bonkrurŝirmilaj aĥajoj,

la vorton de Aleksandro, pro kiu la disputo leviĝis.

Li alvokas la aliajn trojanojn kaj ĉiujn aĥajojn

la armilojn bele formeti sur la tero multnutra,

sed, ke li mem en la mezo kaj Menelao, kara al Areso, 90

solaj pri Heleno kaj ĉiuj posedaĵoj batalu.

Kiu ajn el ni venkos kaj pli forta estiĝos,

bone preninte ĉiujn posedaĵojn kaj la adoltinon hejmen [ilin] konduku;

kaj la aliaj amikecon kaj solenan kontrakton faru.»

Tiel li parolis, sed ili sekve ĉiuj silentaj iĝis en silento; 95

kaj inter ili ekparolis ankaŭ rilate batalkriadon bona Menelao:

«Aŭskultu nun ankaŭ min: Ĉar plej multe doloro atingas

mian animon, sed mi opinias, ke apartiĝos jam

la argivoj kaj la trojanoj, post kiam multajn malbonaĵojn vi suferis

pro mia kverelo kaj ties komencado fare de Aleksandro. 100

Al kiu de ni du morto kaj sorto fariĝos,

tiu mortu; sed vi aliaj apartiĝu plej rapide.

Alportu ŝafon, unu blankan, sed alian nigran,

kaj al Tero kaj al Suno; sed al Zeŭso ni alportos alian;

alkonduku ankaŭ la Priaman forton, por ke li solenan kontrakton faru 105 

mem, ĉar liaj infanoj [estas] sendisciplinaj kaj nekonfidindaj,

por ke neniu sakrilegie la ĵurojn de Zeŭso lezu.

Kaj ĉiam la koroj de la pli junaj adoltiĉoj flirtas,

sed inter kiuj maljunulo estas, kaj antaŭe kaj poste

ĝi rigardas, kiel absolute plej bone inter ambaŭ flankoj estiĝas.» 110

Tiel li parolis, kaj ili ekĝojis, kaj la aĥajoj kaj la trojanoj,

esperante liberiĝi de la mizeriga milito.

Kaj tiam la ĉevalojn ili retenis en la vicoj, kaj mem ili elpaŝis,

kaj la kirasojn ili deprenis; tiujn ili demetis sur la tero

proksime unu al la alia, malgranda estis ambaŭflanke la grundo. 115

Kaj Hektoro direkte al urbon du heroldojn sendis

rapide kaj la ŝafojn porti kaj Priamon voki;

tiam Taltibion elsendis la reganto Agamemnono

al la ŝipoj kavajn iri, kaj ŝafon li ordonis

alporti; kaj sekve ne malobeis Agamemnonon brilan. 120

Iriso siavice al Heleno blankkubuta kiel sendito venis

similante al la bosahodino, la eŝino de la Antenorido,

ŝin la Antenorido havis, la reganto Helikaono,

Laodikon, la plej bonan el la fizinoj de Priamo rilate aspekton.

kaj tiun ŝi trovis en la palaco: sed ŝi grandan teksaĵon teksis, 125

dufacan purpuran, kaj ŝi enteksis multajn konkursojn

kaj de la trojanoj ĉevalmastraj kaj de la aĥajoj erce blenditaj,

kiujn pro ŝi ili suferis sub la manoj de de Areso;

kaj proksime ekstarinte alparolis rapidpieda Iriso:

«Ĉi tien iru, junulino kara, por ke vi vidu la mirindajn farojn 130

kaj de la trojanoj ĉevalmastraj kaj de la aĥajoj erce blenditaj,

kiuj antaŭe unu kontraŭ la alia portis larmozigan Areson

en la ebeno dezirante la kruelan militon;

ili do nun sidas silente, kaj la milito ĉesis,

sur la ŝildo ili sin apogas, kaj apude la ĵetlancoj longaj estas plantitaj. 135

Tiam Aleksandro kaj Menelao, kara al Areso, 

per longaj lancoj batalos pri vi;

kaj kara eŝo de la venkonto vi nomiĝos.»

Tiel parolinte la diino dolĉan sopiron enĵetis en la senton

je la adoltiĉo antaŭa kaj la urboj kaj la parentoj; 140

kaj tuj per blankaj toloj kovrinte sin

ŝi ekrapidis el la dormoĉambro delikatan larmon sobverŝante,

ne sola, kun ŝi ja ankaŭ du servistoj sekvis,

Etro, la fizino de Piteo, kaj Klimeno bovokula;

kaj tuj tiam ili atingis, kie la Skeaj Pordegoj estis. 145

Kaj kiuj [estis] ĉirkaŭ Priamo kaj Pantoo kaj Tieteo

kaj Lamposo kaj Klitio kaj Hiketaono, servisto, de Areso,

kaj Ukalegono kaj Antenoro, prudentaj ambaŭ,

sidis la plejaĝuloj sur la Skeaj Pordegoj,

pro aĝo do pri la militado ĉesinte, sed kiel parolantoj 150

bonaj, al cikadoj similaj, kiuj ankaŭ tra la arbaro

sur arboj sidante la voĉon liliecan elsendas:

kiel tiaj sekve la gvidantoj de la trojanoj sidis sur la turo.

Sed kiel nun ili vidis Helenon sur la turon iri,

mallaŭte unu al la alia la vortojn flugilozajn ili diris: 155

«Ne [estas] skoldinde por la trojanoj kaj bonkrurŝirmilaj aĥajoj

pri tia adoltino multan tempon dolorojn suferi;

terure al senmortaj diinoj laŭaspekte ŝi similas;

sed eĉ tia ja estante en ŝipoj ŝi hejmeniĝu,

por ke al ni kaj al la infanoj poste malfeliĉon ŝi ne postlasu.» 160

Tiel do ili diris, kaj Priamo Helenon alvokis voĉe:

«Ĉi tien irinte, kara infano, sidu antaŭ mi,

por ke vi vidu kaj la antaŭan mastron kaj la parencojn kaj la amikojn –

neniel al mi kulpa vi estas, la dioj ja al mi kulpaj estas,

kiuj al mi sturmigis la militon larmozan de la aĥajoj – 165

ke al mi ankaŭ ĉi tiun adoltiĉon grandegan vi nomu, 

kiu ajn estas tiu aĥaja adoltiĉo kaj bona kaj granda.

Vere ja per la kapo ankaŭ pli grandaj aliaj estas,

sed tiel belan mi neniel vidis per la okuloj,

nek tiel majestan; ĉar al rejĝa adoltiĉo li similas.» 170

Kaj al li Heleno, brila inter la adoltinoj, per vortoj respondis:

«kaj estiminda al mi vi estas, kara bosahodiĉo, kaj respektinda;

Se nur la morto malbona al mi agrablus, kiam ĉi tien

vian fiziĉon mi sekvis la dormejon kaj la parencojn forlasinte

kaj la infanon dorlotatan kaj samaĝularon amatan. 175

Sed tio ja ne estiĝis; pro ti ankaŭ plorante mi plusuferas.

Sed tion al vi mi diros, kion vi al mi demandis kaj esploras:

Tiu ja [estas] la Atreido, la larĝe reganta Agamemnono,

samtempe kaj rejĝiĉo bona kaj forta lancheroo;

bosahodiĉo de mi hundokululo siavice li estadis, se iam nur estis iu.» 180

Tiel ŝi diris, sed ŝin la maljunulo ekadmiris kaj elbuŝigis:

«Ho feliĉa Atreido, beatulo dibenita,

vere do al vi estas subigitaj multaj junuloj de la aĥajoj.

Jam ankaŭ Frigion rebozan mi eniris,

tie mi vidis tre multajn frigajn adoltiĉojn ĉevalmovajn, 185

la homamasojn de Otreo kaj de Migdono diproksima,

kiuj tiam kampadis ĉe la bordoj de Sangario;

ĉar ankaŭ mi aliancano estante al ili kalkuliĝis

en tiu tago, kiam mi ankaŭ venis la amazonoj egalaj al adoltiĉoj;

sed eĉ ili ne tiomaj estis, kiomas la belokulaj aĥajoj.» 190

Kiel duan siavice Odiseon ekvidinte demandis la maljunulo:

«Ek, diru al mi ankaŭ tiun, kara fizo, kiu tiu estas;

pli malgranda ja je kapo ol Agamemnono la Atreido,

sed pli larĝa en la ŝultroj kaj brusto por vidi.

Liaj armiloj ja kuŝas sur la tero multnutra, 195

sed li mem kiel hejma ŝafiĉo trairas la vicojn de la adoltiĉoj;

al ŝafiĉo denslana lin mi komparas,

kiu ankaŭ grandan gregon de ŝafinoj blankaj trapaŝas.»

Al tiu respondis tiam Heleno devenanta de Zeŭso:

«Kaj tiu [estas] siavice la laertido, inventema Odiseo, 200

kiu nutriĝis en la lando Itako rokoza estanta,

sciante kaj ĉiajn artifikojn kaj konsilojn multajn.»

Sed al ŝi siavice Antenoro prudenta rediris:

«Ho adoltino, vere tre trafe tiun vorton vi diris;

ĉar jam ankaŭ ĉi tien iam venis brila Odiseo 205

pro mesaĝo pri vi kun Menelao, kara al Areso,;

kaj ilin mi gastigis kaj en la ĉambraro bonvenigis,

kaj de ambaŭ la talenton mi eklernis kaj konsilojn multajn.

Sed kiam do inter la trojanojn kolektiĝintajn ili miksiĝis,

el la starantoj ja Menelao elstaris rilate la larĝajn ŝultrojn, 210

sed kiam ambaŭ sidis, pli majesta estis Odiseo;

Sed kiam do vortojn kaj konsilojn por ĉiuj ili teksis,

tamen Menelao vigle paroladis,

ja malmulte, sed tre kompreneble, ĉar li [estis] nek multvortema

nek fuŝparola; vere ankaŭ laŭnaske pli juna li estis. 215

Sed kiam do saltleviĝis inventema Odiseo,

li staradis, kaj malsupren li rigardis al la tero la okulojn fiksinte,

kaj la bastonon nek posten nek antaŭen li klinis,

sed senmove li tenadis, al senscia ulo similante;

vi kredus lin kaj grumblema esti kaj senprudenta same. 220

Sed kiam do kaj la voĉon grandan el la brusto li sendis

kaj vortojn similantajn al neĝeroj vintraj,

tiam al Odiseo ja konkurus neniu alia mortulo;

tiam tiel ni ja ne ekmiris la aspekton de Odiseo vidinte.»

Kiel trian siavice Ajakson ekvidinte demandis la maljunulo: 225

«Kaj kiu sekve [estas] tiu alia aĥaja adoltiĉo, kaj bona kaj granda,

elstaranta el la argivoj kaj rilate la kapon kaj la larĝajn ŝultrojn?»

Kaj al li respondis Heleno longroba, brila el la ulinoj:

«Kaj tiu Ajakso grandega estas, remparo de la aĥajoj·

Kaj Idomeneo kontraŭe inter la kretanoj kiel dio 230

ekstaris, kaj ĉirkaŭ li la gvidantoj de la kretanoj kolektiĝis.

Ofte lin gastigis Menelao, kara al Areso,,

en nia domo, kiam ajn el Kreto li alvenis.

Kaj nun mi ja vidas ĉiujn aliajn belokulajn aĥajojn,

kiujn bone mi konus kaj [kies] nomojn mi dirus; 235

sed du ordigantojn de la homamasoj mi ne povas vidi,

kaj Kastoron ĉevalbridan kaj pugne bonan Polideŭkeon,

sahadojn, kiujn naskis mia parentino.

Aŭ ili ne sekvis el Lakedemono amata,

aŭ ĉi tien ili ja sekvis en ŝipoj marveturaj, 240

[kaj] nun siavice ne volas eniĝi en la batalon de la adoltiĉoj

la hontaĵon timante kaj la riproĉojn multajn, kiuj al mi apartenas.»

Tiel ŝi diris, sed tiujn jam retenis la vivdona tero

en Lakedemono, tie en la propra parentuja tero.

Kaj heroldoj supren al la urbo portis solenkontraktajn oferojn de la dioj, 245

du ŝafojn kaj vinon bonhumorigan, la frukton de la kampo,

en ujo kaproleda; kaj portis la heroldo Idajo

krateron brilan kaj orajn pokalojn;

kaj li stimulis la maljunulon apude ekstarinte per la vortoj:

«Leviĝu, laomedonido, vokas la plejbonuloj 250

kaj de la trojanoj ĉevalmastraj kaj de la aĥajoj erce blenditaj

en la ebenon malsuprenpaŝi, por ke solenan kontrakton vi faru;

Tiam Aleksandro kaj Menelao, kara al Areso,

per longaj lancoj batalos pri la adoltino;

kaj al la venkonto la adoltino kaj la posedaĵoj sekvu; 255

sed la aliaj amikecon kaj solenan kontrakton faru

kaj ni priloĝu Trojon fekundan, sed ili hejmeniĝu

al Argoso ĉevalnutra kaj Aĥajujo belulinoza.»

Tiel li diris, kaj ektimis la maljunulo, sed admonis la kamaradojn

la ĉevalojn jungi; kaj tiuj rapide obeis. 260

Kaj sekve suriĝis Priamo, kaj streĉis la kondukilojn malantaŭen;

sed apud li Antenoro paŝis en la belegan kaleŝaĵon;

kaj tiuj du tra la Skea Pordego al la ebeno kondukis la rapidajn ĉevalojn.

Sed kiam ili do tiam alvenis inter la trojanoj kaj la aĥajoj,

de la ĉareto depaŝinte sur la teron multnutran 265

en la mezo de la trojanoj kaj de la aĥajoj envice ili venis.

Sed leviĝis tuj tiam la mastro de la adoltiĉoj Agamemnono,

kaj soriĝis Odiseo inventema; kaj tiam heroldoj bonegaj

solenkontraktajn oferojn de la dioj kunportis, kaj en kratero vinon

miksis, kaj al la rejĝiĉoj akvon sur la manojn verŝis. 270

Kaj la Atreido elingiginte per la manoj la ponardon,

kiu apud la granda glavingo de lia glavo ĉiam pendis,

el la kapoj de la ŝafoj tranĉis harojn; plue tiam

la heroldoj de la trojanoj kaj de la aĥajoj disdonis al la plejbonuloj.

Inter ili la Atreido laŭte preĝis la manojn levinte: 275

«Parentiĉo Zeŭso, de Idao reganta, plej majesta, plej granda,

kaj suno, kiu ĉion rigardas kaj ĉion aŭskultas,

kaj riveroj kaj tero, kaj kiuj subtere la mortintajn

homojn punas, kiu ajn falsan ĵuron ĵuris,

vi atestantoj estu, kaj gardu la solenan kontrakton: 280

Se ja Menelaon Aleksandro mortbatos,

li mem tiam Helenon havu kaj ĉiujn posedaĵojn,

sed ni en ŝipoj marveturaj hejmeniĝu;

sed se Aleksandron mortigos la blonda Menelao,

la trojanoj tiam Helenon kaj ĉiujn posedaĵojn redoni devas, 285

kaj kompensaĵon al la argivoj pagi, kian ajn [pagi] decas, 

kaj kiu inter estontaj homoj troviĝos.

Sed se al mi kompensaĵon Priamo kaj la infanoj de Priamo 

pagi ni volos, se Aleksandro falos,

tiuokaze mi ankaŭ tiam batalos pro la punpago 290

ĉi tie restante, ĝis la finon de la milito mi atingos.»

Diris li, kaj la gorĝojn de la ŝafoj li tratranĉis per la senkompata bronzo;

kaj ilin li malsuprenmetis sur la teron konvulsiantaj,

vivoforton malhavantaj; ĉar la forton forprenis la bronzo.

Kaj vinon el la kratero ĉerpinte per pokaloj 295

ili elverŝis, kaj preĝis al la dioj eternaj.

Kaj tiel iuj diris kaj de la aĥajoj kaj de la trojanoj:

«Zeŭso plej majesta plej granda kaj la senmortaj dioj aliaj,

kiuj ajn unuaj la ĵuron rompos,

tiel ilia cerbo teren fluu kiel tiu vino 300

de ili mem kaj de la fizoj, kaj la kunuloj al aliaj subiĝu.»

Tiel ili parolis, sed sekve al ili neniel konsentis la Kronido.

Kaj inter ili la dardanido Priamo la vorton diris:

«Aŭskultu min, trojanoj kaj bonkrurŝirmilaj aĥajoj:

Vere mi nun iros al Ilio ventoza 305

ree, ĉar neniel eltenos mi en la okuloj rigardi

batali la karan fiziĉon kontraŭ Menelao, kara al Areso;

Zeŭso ja verŝajne tion scias kaj la senmortaj dioj aliaj,

al kiu el ili la fino de la morto pretigita estas.»

Diris do kaj en la kaleŝaĵon la ŝafojn metis la disimila heroo, 310

kaj sekve li surpaŝis mem, kaj streĉis la kondukilojn malantaŭen;

sed apud li Antenoro paŝis en la belegan kaleŝaĵon.

Tiuj du sekve returne al Ilio revenis;

sed Hektoro, la infano de Priamo, kaj brila Odiseo

la areon ja unue mezuris, kaj tiam 315

lotilojn en kasko bronzumita skuis preninte,

kiu el ili do unue ĵetu la bronzan ĵetlancon.

Sed la homamasoj ekpreĝis, al la dioj la manojn ili levis; 

kaj tiel iuj diris kaj de la aĥajoj kaj de la trojanoj:

«Parentiĉo Zeŭso, de Idao reganta, plej majesta, plej granda 320

kiu el ili tiujn batalojn inter ambaŭ partioj faris,

tiun lasu perei, sinki en la domon de Hadeso,

sed al ni niavice amikeco kaj solena kontrakto estigu.»

Tiel do ili diris, sed skuis granda kaskoskua Hektoro

retrorigardante; kaj rapide la lotilo de Pariso elsaltis. 325

Kaj ili tiam do eksidis laŭ vicoj, kie de ĉiu [estis]

la ĉevaloj trotemaj kaj la artozaj armiloj kuŝis;

tiam sur ambaŭ ŝultojn surmetis la belajn armilojn

brila Aleksandro, la eŝiĉo belhara de Heleno.

Krurŝirmilojn unue ĉirkaŭ la krurojn li metis, 330

belajn, per arĝentaj maleolaj agrafoj provizitajn;

due siavice la kirason ĉirkaŭ la brusto li surmetis,

de sia sahodiĉo Likaono; kaj ĝi konvenis al li mem.

kaj ĉirkaŭ la ŝultrojn li metis la glavon arĝentnajlan

bronzan, sed tiam la ŝildegon kaj grandan kaj fortikan; 335

kaj sur la kapon potencan kaskon bone elfaritan ĉevalvostan

li metis; kaj terure la hartufo de supre flirtis;

kaj li prenis fortan ĵetlancon, kiu en liaj manoj konvenis.

Kaj tiel same Menelao militema la kirason surmetis.

Post kiam ili nun ambaŭflanke de la amaso sin armis, 340

en la mezon de la trojanoj kaj de la aĥajoj envice ili sekvis

terure rigardante; kaj mirego tenis la spektantojn,

kaj la trojanojn ĉevalmastrajn kaj la bonkrurŝirmilajn aĥajojn.

kaj tiam proksime ili ekstaris en la mezurita areo

svingante la ĵetlancojn unu al la alia kolere. 345

kaj unue Aleksandro elĵetis la longombran ĵetlancon,

kaj trafis sur la ŝildon ĉiuflanke egalan de la Atreido,

sed ne frakasiĝis la erco, sed fleksiĝis ĝia pinto 

sur la ŝildo fortika; kaj due ekmovis sin kun la erco

la Atreido Menelao peteginte de Zeŭso parentiĉo: 350

«Zeŭso mastro, lasu puniĝi, kiu min unue malbone traktis,

brilan Aleksandron, kaj sub miaj manoj subigu,

por ke timu ankaŭ iu el la estontaj homoj

al gastiganto malbonon fari, kiu amikecon montris.»

Diris do kaj levinte elĵetis la longombran ĵetlancon, 355

kaj trafis sur la ŝildon ĉiuflanke egalan de la Priamido;

tra la ŝildo brila ja venis la fortika ĵetlanco,

kaj tra la kiraso artoze farita ĝi impetis;

kaj rekte ĉe la ventroflanko tratranĉis la kitonon

la ĵetlanco; sed li fleksiĝis kaj rebatis la pereon nigran. 360

Sed la Atreido elingiginte la glavon arĝentnajlan

batis levinte sin la tufingon de la kasko; sed sekve flanke de tiu mem

kaj trioble kaj kvaroble rompiĝinte ĝi elfalis el la mano.

Kaj la Atreido plendis ekrigardinte en la ĉielon larĝan:

Parentiĉo Zeŭso, neniu alia de la dioj [estas] pli kruela ol vi; 365

Kaj vere mi opiniis finpuni Aleksandron pro la malboneco;

sed nun en la manoj rompiĝis mia glavo, kaj mia jêtlanco

elflugis el la manoj vane, kaj ĝi ne trafis lin.

Diris kaj alsturminte prenis [lin] ĉe la kasko ĉevalharoza,

kaj ektiris turnante inter la bonkrurŝirmilajn aĥajojn; 370

kaj sufokis lin la multbrodita rimeno sub la mola gorĝo,

kiu sub lia mentono estis streĉita kiel tenilo de la kasko.

Kaj nun li kaj [lin] ĝistirus kaj akirus nemezureblan gloron,

se sekve sagace ne rimarkus la fizino de Zeŭso Afrodito,

kiu al li ŝiris la rimenon de bovo perforte mortigita; 375

kaj la malplena kasko kune sekvis en la mano dika.

Ĝin tiam la heroo inter la bonkrurŝirmilajn aĥajojn 

ĵetis svinginte, kaj forportis [ĝin] intimaj kunuloj; 

tiam li denove atakis mortigi deziregante

per la ĵetlanco bronza; sed tiun elprenis Afrodito 380

tre facile kiel dio, kaj kaŝis sekve per nebulo multa,

kaj malsupren ŝi sidigis [lin] en la dormejo bonodora incensoza.

Kaj ŝi mem siavice Helenon vokante ekiris; kaj tiun ŝi trovis

sur la turo alta, kaj ĉirkaŭe trojaninoj amase estis;

kaj mane la nektarsimilan robon ŝi skuis preninte, 385

kaj al maljunulino grandaĝa lankomba similiĝinte ŝin

ŝi alparolis, kiu por ŝi en Lakedemono loĝanta

faris lanaĵojn belajn, kaj plej multe ŝin ŝatis;

al tiu similante ŝin alparolis brila Afrodito:

«Ĉi tien iru; Aleksandro vin vokas hejmen reveni. 390

Tiu ja [estas] en la dormejo kaj sur tornitaj kuŝiloj

kaj per beleco brilante kaj per kovriloj; kaj vi ne kredus,

ke kontraŭ adoltiĉo batalinte li ja venis, sed ke al danco

li iros, aŭ dancon freŝe lasinte li eksidus.»

Tiel ŝi diris, kaj al ŝi sekve la animon en la brusto ŝi ekscitis; 395

kaj kiel ŝi do rimarkis la belegan kolon de la diino

kaj la bruston plaĉan kaj la okulojn scintilantajn,

kaj ŝi ekmiris sekve tiam kaj vorton diris kaj alparolis ŝin nome:

«Ho strangulo, kial min tiom vi deziras persvadaĉi?

Vere ien min plu al urboj bone loĝataj 400

vi kondukos, ĉu de Frigio ĉu de Meonio aminda,

se ankaŭ tie al vi kara [estas] iu de la mortivaj homoj;

pro kio do nun brilan Aleksandron venkinte

Menelao volas min malamatan hejmen konduki,

pro kio do nun ĉi tien insidante vi alvenis; 405

Eksidu apud li irinte, sed la vojon de la dioj forlasu,

kaj ne plu per viaj piedoj vi revenos al Olimpo, 

sed ĉiam pri tiu lamentu kaj lin gardu,

ĝis kiam vin aŭ kunulinon li faros aŭ ja servistinon.

Sed tien mi ja ne iros —plej skoldinda mi estus— 410

pretigonte la liton de tiu; kaj la trojaninoj min kaŝe

ĉiuj malgloros; kaj mi havas suferojn senmezurajn en la koro.»

Sed ŝi koleriĝinte alparolis brila Afrodito:

«Ne incitu min, malafablulino, por ke mi koleriĝinte vin ne lasu,

nek tiel vin ekmalamegu, kiel nun mirinde mi ekamis, 415

nek mi elpensu malamojn pereigajn en la mezo de ambaŭ,

de la trojanoj kaj de la danaidoj, kaj vi per malbona malbonŝanco pereus.»

Tiel ŝi parolis, sed ektimis Heleno devenanta de Zeŭso,

kaj ŝi ekpaŝis sin kovrinte per la robo arĝenta brila

silente, kaj al ĉiuj trojaninoj ŝi iĝis nerimarkebla; sed kondukis la diaĵo. 420

Kaj kiam ili la belegan domon de Aleksandro atingis,

la servistoj tiam rapide al la taskoj sin turnis,

sed ŝi en la alttegmentan dormejon moviĝis, brila inter la adoltinoj.

kaj por tiu sekve tabureton preninte ridema Afrodito,

la diino, kontraŭ Aleksandro metis portinte; 425

tie eksidis Heleno, junulino de Zeŭso egidporta,

la okulojn ŝi forturninte, sed la eŝiĉon ŝi skoldis per la vorto:

«Vi venis el la milito; se nur prefere tie vi pereus

subigite de la adoltiĉo pli forta, kiu mia pli frua eŝiĉo estis.

Vere do antaŭe ja vi fanfaronis, ke vi ol Menelao, kara al Areso, 430

kaj per via forto kaj per manoj kaj per ĵetlanco pli lerta estas;

sed iru nun elvoki al Areso karan Menelaon

por denove batali unu kontraŭ la alia; sed vin mi mem

ĉesi admonas, kaj ne kontraŭ blonda Menelao

malamikan militon konduki kaj batali 435

senprudente, por ke neniel rapide sub lia lanco vi subiĝu.»

Sed ŝin Pariso per vortoj respondante alparolis:

«Al mi, adoltino, per malmolaj riproĉoj la animon ne skoldu;

ĉar nun ja Menelao venkis kun Ateno,

sed tiun miavice mi [venkos]; ĉar la dioj asistas ankaŭ al ni. 440

Sed ek, al amo do ni turniĝu surkuŝeje;

ĉar neniel iam al mi tiom ja amo la menson ĉirkaŭvolvis,

eĉ ne kiam unue el Lakedemono amata

mi velis vin rabinte en ŝipoj marveturaj,

kaj sur la insulo Kranao mi miksiĝis en amo kaj en kuŝejo, 445

kiel vin nun mi amas kaj min dolĉa sopiro prenas.»

Diris do, kaj li komencis al la lito moviĝi; kaj kune sekvis la eŝino.

Tiuj du sekve en la truozaj litoj kuŝiĝis,

sed la Atreido tra la amaso vagadis al sovaĝbesto simila,

ĉu ie li ekvidus Aleksandron disimilan. 450

Sed ne kapablis iu de la trojanoj kaj de la famaj aliancanoj

montri Aleksandron tiam al Menelao, kara al Areso;

ĉar ne ja pro amo ili kaŝis, se iu vidus;

ĉar simile al ili ĉiuj li estas malamata kiel la pereo nigra.

Sed inter ili parolis ankaŭ la mastro de la adoltiĉoj Agamemnono: 455

«Aǔskultu min, trojanoj kaj dardanoj kaj aliancanoj:

La venko do ŝajnas [esti] de Menelao, kara al Areso,,

sed vi argivan Helenon kaj la posedaĵojn kune kun ŝi

eldonu, kaj kompensaĵon pagi, kian ajn [pagi] decas, 

kaj kiu inter estontaj homoj troviĝos.» 460

Tiel parolis la Atreido, kaj konsentis la aliaj aĥajoj.